زیپو كالا: یك كارشناس صنعت ریلی تاكید كرد: در حالیكه ما از كمبود زیرساخت های ریلی در جهت توسعه ترانزیت بار رنج می بریم، آخوندی محورهای ریلی بدون تقاضای باری و مسافری را افتتاح نمود.
بهنام جمشیدی در گفت وگو با خبرنگار مهر در مورد عملكرد عباس آخوندی در حوزه ریلی در ۶۲ ماه وزارت خود در راه و شهرسازی تصریح كرد: در اوایل وزارت آقای آخوندی بحث افزایش بهره وری در حمل و نقل ریلی با استفاده از نصب سامانه های جدید ناوبری قطارها عنوان شد، در این زمینه وعده وزیر مستعفی راه و شهرسازی، افزایش ایمنی ریلی بود به نحوی كه اگر لكوموتیوران سكته هم بكند، خطری وجود نخواهد داشت.
وی اضافه كرد: آخوندی همینطور در زمانی كه وزیر راه و شهرسازی شد وعده داد در كنار افزایش ایمنی، ظرفیت اعزام قطار هم در مسیری مانند تهران ـ مشهد به ۳ برابر خواهد رسید.
به گفته این كارشناس صنعت حمل و نقل ریلی، هم اكنون تنها تفاوتی كه در انتها این ۵ سال با پیش از آغاز دوره وزارت آخوندی شاهد می باشیم، پیچیده تر شدن فرآیند هدایت قطارهاست؛ ضمن اینكه تعداد قطارهای اعزامی با گذشت چند سال افزایش خاصی نداشته و مساله ایمنی هم به تجربه حادثه قطار دامغان انجامید.
وعده شكست خورده افزایش ترانزیت ریلی
جمشیدی یكی دیگر از معضلات اساسی در حمل و نقل ریلی را بی توجهی به استفاده از مزیت جغرافیایی در جهت توسعه ترانزیت ریلی عنوان نمود و اظهار داشت: درآمدهای ترانزیت ریلی چند برابر درآمدهای حاصل از محل حمل بارهای داخلی است، از سوی دیگر منافع كشورهای مبدأ و مقصد بارهای بین المللی هم از این طریق، به امنیت و منافع كشور ما گره خواهد خورد.
وی خاطرنشان كرد: در كنار این مساله، با درآمدهای هنگفت ترانزیت ریلی می توان سرعت توسعه حمل و نقل ریلی را شتاب بخشید.
این فعال صنعت ریلی خاطرنشان كرد: با همه این اوصاف توجه به توسعه ترانزیت ریلی تنها در صحبت های آقای آخوندی دیده می شد و در عمل اتفاقات مثبت چشمگیری را شاهد نبودیم. برای مثال در ابتدای دولت یازدهم، وی اعلام نمود در حال برنامه ریزی برای افزایش میزان ترانزیت كالا تا ۵۰ میلیون تن در سال است این در شرایطی است كه در سال ۹۱ مجموع ترانزیت جاده ای و ریلی حدود ۱۲ میلیون تن بود. اما این آمار در انتها سال ۹۶ حتی به رقم ۱۳ میلیون تن هم نرسید.
اولویت های اشتباه در توسعه زیرساخت ریلی
جمشیدی با تاكید بر اینكه بودجه عمرانی كشور محدود بوده و درنتیجه شیوه مدیریت و مصرف آن اهمیت زیادی دارد، اظهار داشت: در میان پروژه های ریلی در دست راه اندازی، پروژه هایی همچون راه آهن شلمچه-بصره وجود دارد كه كاملا رها شده است، در حالیكه طی سال جاری، اصلی ترین مقصد صادراتی ایران، كشور عراق بوده است.
وی افزود: وقتی دسترسی ریلی به عراق نداشته باشیم، عملا بازار رقابت با چین و تركیه در عراق را از دست می دهیمهر چند كه در سال های اخیر این دو كشور رشد بهتری نسبت به ما در استفاده از بازار عراق داشته اند. جالب اینكه این پروژه در مقایسه با پروژه های دیگر از نظر حجم عملیات اجرایی بسیار خرد به حساب می آید، با این وجود توجه خاصی به این پروژه نشد.
جمشیدی پروژه دیگری كه با سرعت بسیار كندی در حال پیشرفت است را پروژه راه آهن چابهار ـ سرخس كه برای هند و افغانستان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد عنوان و خاطرنشان كرد: با این وجود از سال ۸۹ تا كنون عملیات اجرایی این پروژه مجموعا ۳۵ درصد پیشرفت داشته است.
به گفته جمشیدی، پروژه های مهم دیگری هم مانند خواف ـ هرات و محور ریلی كرمانشاه ـ خسروی هم در این سالها مورد كم توجهی قرار گرفتند كه اهمیت مشابهی با پروژه چابهار ـ سرخس دارند.
وی افزود: علیرغم اهمیت توسعه زیرساخت های ریلی ترانزیتی، پروژه ای كه در نزدیكی انتخابات ۹۶ به بهره برداری می رسد، پروژه راه آهن تهران ـ همدان است، پروژه ای كه نه تقاضای بار به میزان قابل قبول دارد و نه تقاضای مسافر. طبیعتا این اولویت بندی های نادرست در هزینه كرد بودجه های محدود عمرانی، سبب از دست رفتن فرصت ها خواهد شد.
اظهارات و عملكرد متناقض آخوندی در پشتیبانی از بخش خصوصی
كارشناس صنعت حمل و نقل ریلی با اشاره به علاقه مندی آخوندی به اقتصاد بازار آزاد كه بارها در صحبت های وی دیده شده تصریح كرد: حداقل انتظار این بود كه آخوندی در جهت دغدغه های خود گام برداشته و زمینه را برای ورود بخش خصوصی و سرمایه گذاری و بهره برداری از پروژه های ریلی هموارتر كنند.
جمشیدی اضافه كرد: در كشورهای مختلف، خیلی از پروژه های ریلی توسط بخش خصوصی در غالب روش های PPP انجام می گردد. برای مثال دولت كه بودجه عمرانی محدود دارد، اجازه می دهد بخش خصوصی با سرمایه خود، پروژه های مانند چابهار ـ زاهدان را راه اندازی كرده و سپس برای مدت چند سال از آن بهره برداری كند تا از محل درآمدهای حق دسترسی به ریل، به اصل و سود مورد انتظار خود برسد.
وی تاكید كرد: آخوندی علیرغم ادعاهای خود در خصوص پشتیبانی از بخش خصوصی، به این مساله هم متاسفانه توجه خاصی نكرد.
