زیپو كالا: خیز آمریكا و عربستان برای تصاحب بازار گاز عراق كه با هدف كاهش نفوذ اقتصادی ایران در عراق و احداث بازاری جدید برای خود است، بااینكه راه به جایی نخواهد برد اما نیازمند توجه و هشیاری كشورمان است.
به گزارش زیپو كالا به نقل از مهر، نیاز روزافزون عراق به گاز به سبب توسعه ظرفیت های نیروگاهی این كشور در حال افزایش می باشد. نیازی كه ایران می تواند مبدا مطمئنی برای تامین آن به شمار رود.
پس از تثبیت اوضاع سیاسی این كشور طی یك دهه گذشته، دولتمردان عراقی برای احداث و توسعه زیرساخت های عمرانی و انرژی خود به دنبال منابع گازی بودند كه با عنایت به همسایگی با ایران – دومین دارنده ذخایر گازی جهان – مذاكرات صادرات گاز به این كشور در دولت نهم شروع شد و اولین قرارداد صادرات گاز به بغداد در سال ۹۲ و چند ماه قبل از روی كارآمدن دولت یازدهم به امضا رسید. طبق این قرارداد خط لوله ای راه اندازی شد كه ظرفیت صادرات ۳۵ میلیون مترمكعب گاز طبیعی در روز را دارد اما الان حدود ۲۵ میلیون مترمكعب در روز به عراق صادر میگردد.
مذاكراتی كه پیشتر برای صادرات گاز به بصره شروع شده بود باز در سال ۹۴ به قرارداد منعقد شد و ایران برای تامین ۲۵ میلیون مترمكعب گاز در روز متعهد شد. این خط لوله اما با ۲۰ درصد ظرفیت خود فعال است و روزانه ۵ میلیون مترمكعب گاز به بصره می رساند.
مدت این قرارداد، شش ساله و ظرفیت آن ۶۰ میلیون مترمكعب در روز است كه سبب شده عراق، مشتری اصلی گاز ایران روی كاغذ باشد. با وجود اینكه اصولا در قراردادهای صادرات گاز مدت زمان قرارداد ۲۰ تا ۲۵ ساله است اما این كشور به سبب عدم چشم انداز دقیقی كه در سیاست و اقتصاد خود داشت، مدت زمان قرارداد را شش ساله تعیین كرد.
ال.ان.جی؛ پیشنهاد جذاب چشم آبی ها
احمد محبی، كارشناس انرژی در گفتگو باخبرنگار مهر با اشاره به اینكه با عنایت به اهمیت راهبردی صادرات گاز، آمریكا در صدد است با فشار بر دولت عراق، این كشور را برای قطع واردات گاز از ایران مجاب كند، اظهار داشت: بدین منظور آمریكا حتی به این كشور اعلام نموده حاضر است با احداث تاسیسات دریافت ال ان جی، گاز این كشور را تامین كند.
وی اضافه كرد: با عنایت به زیرساخت های ضعیف برقی عراق و قطع جریان برق طی یك سال گذشته، ناآرامی ها در بصره به اوج خود رسید؛ اندكی بعد حیدرالعبادی اعلام نمود برای تامین انرژی مورد نیاز این كشور با عربستان همكاری های جدی را آغاز خواهدنمود.
این كارشناس انرژی با اشاره به اینكه چند هفته پیش باز خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان با سفر به بغداد، این مذاكرات را آغاز كرد و از آمادگی كشورش برای تامین نیازهای عراق خبر داد، افزود: عربستان در گذشته باز برای پیشگیری از توسعه همكاری های پاكستان با ایران پیشنهادات جذاب نفتی به این كشور ارائه نمود.
تیری كه به خطا می رود
به گفته محبی، آمریكا و عربستان می خواهند با قطع صادرات گاز ایران به عراق طی چند سال آینده، به دو هدف عمده دست پیدا كنند. نخست آنكه عمق نفوذ راهبردی سیاسی – اقتصادی ایران را در عراق كاهش دهند و دیگر آنكه بازارهای جدیدی برای خود احداث كنند. اما با عنایت به روابط حسنه دیپلماتیك ایران و عراق و همین طور اقتصادی بودن واردات گاز از ایران به دلایل مختلف، آنها به هدف خود دست نمی یابند.
وی اظهار نمود: از طرف دیگر آمریكا در تلاش است با احداث اختلال در تسویه پول گاز ایران، اختلاف عمیقی را میان بخش سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران احداث كند به این صورت كه بخش اقتصادی كشور ادامه صادرات گاز به عراق را به سبب عدم دسترسی به پول گاز، غیرمنطقی می داند؛اما نقد كردن پول گاز، راهكارهای خاص خودرا دارد.
منابع گاز عراق
به گزارش خبرنگارمهر، طبق آخرین آمار رسمی، ۸۲ درصد برق عراق، از گاز تامین میگردد كه این رقم در سال ۲۰۲۷ میلادی به ۸۴ درصد خواهد رسید. عراق طی دو سال آینده سه نیروگاه جدید را به مدار خواهد آورد كه به سبب عدم تامین گاز مورد نیاز آن، به سمت جمع آوری گازهای همراه از میادین نفتی خود روی آورده است تا سپس به انتها رسیدن قرارداد خود با ایران، از این منابع بهره ببرد.
با این وجود اما عراق همچنان با كمبود گاز مواجه خواهد بود؛ الان عراق در مجموع دو قراردادی كه با ایران منعقد كرده است از ۵۰ درصد ظرفیت دو خط لوله استفاده می نماید كه مهم ترین دلیل آن، نبود نیروگاه های جدید برای مصرف گاز و تبدیل آن به برق است.
چهار كانال تامین گاز عراق در بن بست
محبی درباره راه های تامین گاز مورد نیاز نیروگاه های عراق توضیح داد: عراق برای تامین گاز مورد نیاز خود جهت تولید برق، چهار راه بیشتر ندارد؛اول؛ از گازهای همراه میادین نفتی خود استفاده نماید، دوم؛ قرارداد خود با ایران را تمدید كند. سوم؛ از ال ان جی و سوخت مایع بهره ببرد و آخرین راهكار باز استفاده از ذخایر گاز اقلیم كردستان است.
وی اشاره كرد: گازهای همراه میادین نفتی این كشور در صورت محقق شدن اهداف در نظر گرفته شده، می تواند روزانه ۳۵ میلیون متر مكعب گاز تامین كند؛ استفاده از ال ان جی باز برای این كشور هزینه زا، زمان بر و غیرمطمئن است. كردستان باز به هیچ عنوان مورد علاقه حكومت مركزی نیست چونكه وابستگی به گاز كردستان، قدرت این اقلیم را برای فشار بر دولت مركزی جهت پذیرش خواسته هایش بالا می برد.
بر اساس گفته های این كارشناس انرژی، روس ها باز با انعقاد قراردادهای گازی در كردستان، قصد دارند با تولید گاز از میادین این اقلیم و راه اندازی یك خط لوله، آنرا به تركیه صادر كرده و جای پای خودرا در بازار گاز تركیه محكم تر كنند. بدین سان می توان گفت ساده ترین و بهترین منبع تامین گاز عراق، جمهوری اسلامی ایران است كه دولت می تواند با فعال تر كردن دیپلماسی خود در عراق، هم این كشور را برای دسترسی راحت تر به منابع گازی كمك نماید و هم به صورت غیرمستقیم گاز خودرا به كویت صادر كند.
دولت برای بخش خصوصی آستین بالا بزند
محبی با اشاره به اینكه دولت ایران می تواند با تسهیل ورود بخش خصوصی به عراق برای ساخت نیروگاه های برق و یا نوسازی نیروگاه هایی كه از مدار تولید برق خارج شده اند، نقش گاز ایران را در این كشور افزایش دهد، افزود: آمریكا و عربستان به خوبی از اهمیت گاز ایران در دور زدن تحریم ها آگاه و بشدت در تلاش هستند تا این كشور را برای قطع واردات گاز از ایران متقاعد كنند.
به نظر می رسد باید نگاه راهبردی به صادرات گاز تقویت شود بخصوص درباب عراق كه از اهمیت دوچندانی نسبت به سایر كشورها برخوردار است؛ لزوم واگذاری این امور به مجموعه ای هماهنگ از نهادهای حاكمیتی و دولتی، می تواند حفظ بازار عراق را تضمین كند.
