زیپو كالا: یك كارشناس بازار سرمایه اعتقاد دارد، تمركز بورس كالای ایران بر اوراق بهادار سازی معاملات كالایی از راه ابزارهای مالی، همان اقدامی است كه می تواند به توسعه اقتصاد به خصوص در بخش كشاورزی كمك كند؛ چراكه اوراق بهادار مبتنی بر كالا سبب می شود تا عموم مردم، صندوق ها، سرمایه گذاران و شركت های سرمایه گذاری به اوراقی كه در بورس كالا معامله می شود بعنوان سرمایه نگاه كنند و در این صورت قیمتی كه در بورس كشف می شود می تواند در اقتصاد ملی، منبع و اثرگذار باشد.
حسین خزلی خرازی در گفتگو با ایسنا استفاده از ابزارهای مختلف معامله در بورس كالا به خصوص توسعه معاملات گواهی سپرده كالایی را مثبت ارزیابی كرد و اظهار داشت: در حوزه مشاركت نهادهای پولی و مالی، نیاز به همكاری مستقیم و كاملاً الكترونیك میان بورس ها و بانك ها وجود دارد كه بورس های دنیا هم به همین شیوه توسعه یافته اند.
وی ادامه داد: حتماً باید بین مردم، سرمایه گذاران، بورس و بانك ها تبادلات لحظه ای وجود داشته باشد كه وجود گواهی سپرده كالایی در بورس كالای ایران، یكی از طریق های تبدیل كالا به اوراق بهادار است كه كمك بزرگی می كند تا بانك ها این گواهی را بعنوان وثیقه قبول كنند.
به قول خزلی خرازی، بخش بزرگی از معاملات در بورس های بزرگ دنیا به وسیله همین گواهی سپرده برای محصولاتی است كه در انبار وجود دارند. این گواهی در شبكه الكترونیك بورس ها علاوه بر اینكه قابل معامله است بلافاصله قابلیت وثیقه شدن را هم دارند و در چند ثانیه معامله و تبدیل به پول می شود؛ بورس كالا هم با همین روش به رشد بازارهای مالی، كشف قیمت و رشد و توسعه رفاه كمك بزرگی خواهد نمود كه تجربه معاملات گواهی سپرده كالایی هم تابحال موفق بوده است.
این كارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش كه اختصاص یارانه به محصولات كشاورزی تا چه میزان بر فاصله گرفتن این بخش از بازار رقابتی نقش داشته است؟ اظهار داشت: برای محصولات كشاورزی نمی توان یك حكم كلی داد. بعنوان نمونه به جو، ذرت و بخشی از گندم، یارانه پرداخت می شود اما تجربه قیمت تضمینی در بورس كالا هم تجربه مفید و خیلی خوبی بود، به این مفهوم كه این كالاها به صورت كاملاً رقابتی و با مكانیسم حراج، معامله می شد و تولیدكننده ای كه هم زمان ارائه كننده هم بود، پس از فروش محصول خود در بورس كالا مابه التفاوت یارانه را هم دریافت می كرد. البته پارسال با رشد شدید قیمت ارز و گران شدن ذرت، جو و گندم وارداتی، معادلات متفاوت شد.
وی به مشكلات بخش كشاورزی در زمینه معامله در بورس كالا اشاره نمود و اظهار داشت: مشكلات این حوزه به پراكندگی فعالان بخش، عدم تخصص آنها و همینطور استاندارد نبودن كالاها مربوط است. به صورت مثال، فولاد در بورس كالا محصول مهمی است چونكه تولیدكنندگان و عرضه كنندگان بزرگی دارد كه در طول این سال ها از مزایای بورس كالا بهره برده اند. اما پراكندگی تولیدكننده ها و اتحادیه ها در بخش كشاورزی و همینطور خرد و كوچك بودن خریداران از موانع جدی رونق بازار نقدی است. استاندارد نبودن كالاهای كشاورزی هم یكی دیگر از عواملی است كه رونق معاملات كشاورزی در بورس كالا را زمان بركرده است. بعنوان مثال گندم یك كشاورز با گندم زمین كناری او متفاوت می باشد و همین كار را مشكل كرده است.
ایشان در ادامه به نقش راه اندازی صندوق های كالایی محصولات كشاورزی و همینطور راه اندازی قراردادهای آتی و اختیار معامله در توسعه معاملات محصولات كشاورزی در بورس كالا اشاره نمود و اظهار داشت: مسیر درست برای ساماندهی به معاملات بخش كشاورزی، استفاده از ابزارهای مالی همچون قراردادهای آتی، اختیار معامله، راه اندازی صندوق های كالایی و گواهی سپرده در بورس كالاست چراكه اوراق بهادار سازی معاملات كالایی به استانداردسازی معاملات و مرجعیت قیمتی بورس كالا منجر خواهد شد كه امیدواریم با حمایت مسؤولان بخش كشاورزی شاهد پیوند محكم تر بخش كشاورزی و بورس كالا با توسعه ابزارهای مالی باشیم.
