واكاوی صنعت كاغذ؛ از واردات تا تولید ملی -۴ كاغذ بجای كتاب شدن در آتش سیگار می سوزد

زیپو كالا: در صورتیكه ناشران كشور اعلام می كنند مجاری توزیع كننده كاغذ به آنها گفته اند فعلا كاغذ برای تولید كتاب وجود ندارد، خبری در خصوص تخصیص ارز دولتی برای واردات كاغذ سیگار انتشار یافته است.

خبرگزاری مهر -گروه فرهنگ: تخصیص ارز دولتی برای واردات كاغذ سیگار. این تازه ترین خبری است كه روز گذشته از طرف معاون بهداشت وزیر بهداشت عنوان شده. علیرضا رئیسی در این زمینه خبر از واردات ۱۵ میلیون دلاری كاغذ سیگار به كشور داده است. این خبر در حالی اعلام می شود كه نزدیك به یك ماه بعد از نمایشگاه بین المللی كتاب تهران عملاً كاغذی برای انتشار در اختیار ناشران نیست و مجاری توزیع كننده این كالا همچون تعاونی ناشران كشور (آشنا) اعلام می كنند كه ناشران برای انتشار كتاب باید فعلاً صبر كنند.
اما واردات كاغذ سیگار با ارز دولتی در سال ۹۷ چگونه انجام شده است؟
آمار مقدماتی گمرك از تجارت خارجی ۱۱ ماهه نخست سال ۹۷ نشان داده است كه در این مدت بیشتر از ۴ هزار و ۲۳۶ تن كاغذ سیگار از ۱۳ كشور جهان وارد ایران شده است.
واردات این حجم كاغذ سیگار موجب خروج ۱۵ میلیون و ۹۵۰ هزار و ۹۶ دلار ارز از كشور شد كه رقم ریالی آن حدود یا به عبارتی ۶۷۰ میلیارد ۷۴۱ میلیون و ۶۹۲ میلیون و ۹۱۱ ریال شده است.
طبق آمار گمرك واردات كاغذ سیگار از ۱۵ كشور همچون چین، سوئیس، اسپانیا، امارات متحده عربی، اتریش و تركیه انجام شده است.
نكته جالب اینكه این كاغذ با تعرفه ۱۰ درصد وارد كشور می شود در صورتیكه عمده محصولات كاغذ با تعرفه ای بیشتر از این برای واردات به كشور روبرو هستند.
این حجم از واردات كاغذ برای تولید سیگار در كشور در حالی است كه گفته می شود ۱۷ كارخانه تولید سیگار در سال های اخیر به كارخانه های تولید این محصول اضافه شده است و در مقابل كارخانه های تولید كاغذ تحریر و روزنامه در داخل كشور در صورتیكه از فعالیت بازنمانده باشند نیز بجای تولید كاغذ تحریر و روزنامه مشغول تولید و صادرات مقوای بسته بندی هستند.
در سوی دیگر این میدان اما در سال ۱۳۹۷ و در مجموع در زمینه واردات حوزه كاغذ (اعم از انواع كاغذ، ماشین آلات و خمیر كاغذ) بیشتر از ۸۰۰ میلیون دلار در كشور هزینه شده است كه نسبت به واردات ۵۷۳ میلیون دلاری سال ۹۶ حدود ۴۱ درصد افزایش یافته است. با این همه و با وجود چنین حجمی از واردات كاغذ كه علی القاعده باید منجر به كاهش قیمت آن شود، آمار پایگاه اطلاع رسانی مركز اطلاعات كاغذ ایران قیمت هر بند كاغذ وارداتی تحریر ۷۰ گرمی را كه از اندونزی به ایران وارد شده است ۴۹۵ هزار تومان و افزایش قیمت آنرا نسبت به دوره مشابه صعودی نشان داده است و این به معنای سوداگری و عدم توزیع این محصول در بازار است.
در این میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی روزهای آتی در اقدامی تازه آغاز به تقسیم وظایف كارگروه كاغذ خود در دو كارگروه مجزا در معاونت های مطبوعاتی و فرهنگی كرده است و سوژه تخصیص میزان مورد نیاز كاغذ و ارائه آن به ناشران و صاحبان رسانه ها را به این دو كارگروه تازه با حضور نمایندگانی از اصناف كرده است. در این زمینه معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایام اخیر از توزیع ۱۵۰ تن كاغذ در بین صاحبان رسانه آگاهی داده است اما در مقابل در معاونت فرهنگی تنها خبر از تدوین بخشنامه اجرایی تشكیل این كارگروه تازه به بیرون درز كرده و بیشتر از این با وجود خبرهایی درباره اقداماتی تازه در این زمینه، حرف تازه ای از طرف مدیران این معاونت درباره كاغذ به بیرون درز نكرده است و ناشران را برای تولید محصول خود بیشتر از پیش به سمت سوداگران سوق داده است.
با این همه مقامات وزارت صمت اخیرا از تخصیص بیشتر از ۸۰ میلیون دلار برای واردات كاغذ چاپ و تحریر به وزارت ارشاد و به منظور تخصیص به واردكنندگان تخصیص داده و در مقابل سایر انواع كاغذ به جز تحریر و روزنامه را از بند یك كالاهای مشمول دریافت ارز دولتی خارج كرده است و از این پس باید با تأمین ارز نیمایی این دست از اقلام وارد كشور شود.
اما در این میان كماكان سوژه واردات غیرشفاف كاغذ به كشور مسأله ای حل نشده برای بدنه نشر و رسانه ها بعنوان اصلی ترین مصرف كنندگان این محصولات است. موضوعی كه در صورت حل و فصل می توانست مرهمی بر بازار مكاره كاغذ باشد.
در همین زمینه سال قبل و بعد از اعلام جدول واردات كالا به كشور از طرف بانك مركزی پرده از یك فساد ۱۳۰ میلیون دلاری در زمینه واردات كاغذ پرده برداشته شد و به افشاگری معاون وقت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص واردات ۲۴ میلیون یورو كاغذ روزنامه توسط دو فردی كه وجود خارجی نداشتند انجامید و البته پرونده ای قضائی در این زمینه كه فرجام آن هیچ گاه مشخص نشد. همین طور سال قبل دادستان وقت تهران نیز خبر از تحت تعقیب قرار گرفتن ۸ شركت در زمینه واردات كاغذ داد كه تحت تعقیب طی آن جز دو متهم اصلی كه فرار كرده اند، ۱۷ متهم در بازداشت هستند. بگفته وی این افراد ۱۹۰ میلیون دلار ارز گرفتند كه یا كاغذ آورده اند، اما با تهیه شاخصهای صوری در بازار آزاد فروختند و یا اینكه اصلاً كاغذی وارد نكردند و ارز را فروختند. در طرف دیگر رئیس اتحادیه ناشران و كتاب فروشان تهران نیز از واردات ۲۰۰ هزار تن كاغذ با ارز دولتی در سال ۹۷ آگاهی داد و عنوان نمود از این میزان تنها ۱۴ هزار تن توزیع شده و درباب گم شدن ۱۸۴ هزار تن باقی مانده، هیچ فردی پاسخگو نیست.

منبع: