به گزارش زیپو كالا سازمان برنامه و بودجه اعلام نمود: بیشترین اثر منفی اعمال تحریم های بین المللی بر دهك های پایین درآمدی به خصوص روستایی؛ و بیشترین نفع از اجرای برجام نصیب خانوارهای پردرآمد (شهری و روستایی) شد.
به گزارش زیپو کالا به نقل از سازمان برنامه و بودجه کشور، امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور در مطالعه ای که با هدف تحلیل تغییرات رفاه خانوار منتشر نموده، به بررسی نوسانات رفاه مادی خانوار پرداخته است.
در این مطالعه بررسی هایی روی مهمترین عواملی که بر رفاه مادی خانوار تاثیر داشته همچون ضریب جینی، اثر اعمال تحریم ها و پرداختهای انتقالی (اعم از یارانه نقدی و کمک حق بیمه رایگان) صورت گرفته است. این مطالعه نشان میدهد برای سنجش دقیق رفاه مادی خانوار و استفاده از جریان مصرفی کالای سرمایه ای خانوار لزوم تولید داده تابلویی بلندمدت هزینه های خانوار توسط مرکز آمار ایران ضروری می باشد.
بر اساس بررسی های دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه کشور، شدت نابرابری (ضریب جینی) رفاه مادی خانوار از سال ۱۳۹۰ شاهد افزایش ملایمی بوده در حالی که ضریب جینی برمبنای مخارج حدودا ثابت (تغییرات از نظر آماری غیر معنادار) و افزایش نابرابری درآمدی در طول زمان شدید بوده است.
از سوی دیگر، در اثر اعمال تحریم های ابتدای دهه تمام دهکهای درآمدی با کاهش رفاه مادی بین ۱۰ الی ۲۰ درصدی روبه رو شده است و بنظر می رسد با انجام تفاهم اولیه سال ۱۳۹۲ و آغاز پروسه مذاکرات برجام و تسهیل در بعضی مبادلات بین المللی، خانوارهای دهک های مختلف از لحاظ درآمدی منتفع شدند، اما بهبود در مصرف و رفاه مادی از شروع سال ۱۳۹۵ و با حذف تحریم ها و رفع نااطمینانی تحریم، به وقوع پیوست. این مطالعه نشان میدهد طی دو سال بعد از رفع تحریم ها، رفاه مادی خانوارهای شهری بین ۵ الی ۱۰ درصد بهبود یافته است. بیشترین اثر منفی اعمال تحریم های بین المللی بر دهک های پایین درآمدی به خصوص روستایی؛ و بیشترین نفع از اجرای برجام نصیب خانوارهای پردرآمد (شهری و روستایی) شده است.
مشابه سایر مطالعات، بیشترین کاهش در سهم و مقدار اجزاء مصرف خانوار در بخش خوراکی، طی یک دهه گذشته مشاهده می شود و این در حالیست که از سال ۱۳۹۵ و با اجرای طرح تحول سلامت مخارج خانوار در بخش سلامت (به خصوص در مناطق روستایی) افزایش شدید داشته است.
در این گزارش آمده است، پرداختهای انتقالی (اعم از یارانه نقدی و کمک حق بیمه رایگان) به قیمت ثابت از سال ۱۳۹۰ به صورت مستمر و به سرعت کاهش داشته است؛ به نحوی که در سال ۱۳۹۷ به یک سوم مقدار سال ۱۳۹۰ رسیده است. درآمد سرانه نیز به قیمت ثابت در همین دوره حدود ۱۱ درصد کاهش داشته است، به نحوی که تنها از سال ۹۶ تا سال ۹۷ نزدیک به ۱۵ درصد کاهش داشته است.
درآمدهای انتقالی نزدیک به ۲۶ درصد از کل درآمدهای خانوارهای دهک اول و کمتر از ۴ درصد از درآمد خانوارهای دهک دهم را پوشش می دهند. حقوق و درآمدهای متفرقه (معمولاً معاف از مالیات) به ترتیب ۳۵ و ۴۱ درصد از درآمدهای خانوارهای پردرآمد را تامین می کند.
همچنین به سبب همزمانی رفع تحریم ها و رشد اقتصادی در خلال سال های ۹۶-۹۵ و کاهش نابرابری مصرفی و همزمان رشد چشم گیر در رفاه خانوار در این دو سال؛ به نظر میرسد ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی اثر غالب در رفع نابرابری، کاهش فقر و افزایش رفاه داشته است.
منبع: زیپو كالا
