فعال زیست محیطی در گفت وگو با زیپو كالا؛ كوهرنگ۳ هفتمین طرح انتقال آب كارون

به گزارش زیپو کالا فعال زیست محیطی خوزستان اظهار داشت: سیاست دوگانه وزارت نیرو در برابر منابع آبی اصلاً صحیح نیست چونکه با وجود نابودی کارون هنوز طرح های انتقال آب مثل کوهرنگ ۳ در حال اجرا می باشد.

کرامت حافظی در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به حال ناخوش رودخانه کارون و نقش طرح های ویرانگر و ضد محیط زیستی انتقال آب از سرشاخه های کارون اظهار نمود: کارون بی رمق شده و مثل گذشته نیست و این را نباید کتمان کرد؛ امروز کارون حتی توان ورود به دریا را ندارد و آب شور دریاست که وارد کارون می شود و این به معنای مرگ این رودخانه است.
وی ضمن اشاره به این که کارون یک رودخانه تمدن ساز است، اضافه کرد: این که در بهمن شیر آبادان (شاخه ای از کارون) و کارون خرمشهر وزارت نیرو برای پیشگیری از ورود آب شور دریا به کارون، سد مارد و سد چوئبده را راه اندازی می کند تا جلوی ورود آب دریا را به کارون بگیرد یعنی مرگ کارون را قبول کرده است.
فعال زیست محیطی خوزستان ضمن اشاره به این که شهرهای حاشیه تمدن کارون در اهواز، آبادان و خرمشهر نمی توانند برای آب آشامیدنی از کارون بهره مند شوند، بیان نمود: این مورد فاجعه است به این یعنی که کارون حیات بخش به سیال مسموم فاضلاب تبدیل گشته است.
مدیریت ناکارآمد منابع آبی در خوزستان عامل مشکلات فعلی
حافظی، سیاست وزارت نیرو درباره مدیریت منابع آبی را در خوزستان ناکارآمد و عامل اصلی مشکلات دانست و اظهار داشت: وزارت نیرو برای تأمین آب آشامیدنی ساحل کارون به جان کرخه بی رمق افتاده و با طرح آب رسانی غدیر از کرخه آب آشامیدنی تأمین می کند و این یعنی کارون نابود شده است.
وی ضمن اشاره به نقش طرح های انتقال آب از سرشاخه های کارون در ایجاد بحران آبی در خوزستان و افتادن بار تأمین آب آشامیدنی اهواز به دوش رودخانه کرخه خاطرنشان کرد: بار این نابودی به جان کرخه افتاده و کرخه هم رو به نابودی است چون در بالادست سدهای فراوان درحال بهره برداری و درحال ساخت دارد، توان تأمین جریان زیستی و حق آبه هورالعظیم را از دست می دهد.
به گفته فعال زیست محیطی خوزستان، وزارت نیرو با وجود نابودی کارون و همه این مسائل هنوز بر انتقال آب های کارون اصرار دارد.
حافظی اضافه کرد: انتقال آب های کارون از دهه ۳۰ شمسی و اولین بررسی ها برای انتقال آب رودخانه کوهرنگ (بیرگان) به حوضه زاینده رود به سالهای بعد از جنگ دوم جهانی توسط آمریکایی ها باز می شود.
وی اظهار داشت: مطالعات انتقال آب ها مربوط به بیشتر از ۷۰ سال قبل است که آورد رودخانه کارون و بارش های زاگرس چند برابر حال حاضر بود و تغییرات شدید اقلیمی وجود نداشت؛ نخستین انتقال آب کارون با نام کوهرنگ اول برای غیر شرب در دوران ستم شاهی به فلات مرکزی و اصفهان انجام شد.
فعال زیست محیطی خوزستان اظهار داشت: طرح های بعدی انتقال آب کارون در سال ۶۷ و بعد هم یکی بعد از دیگری افتتاح شدند؛ این طرح های آمریکایی که از گذشته مطالعات آنها انجام شده با استدلال آب مازاد انجام شدند، حال آنکه حتی اگر آب مازاد وجود داشته باشد، انتقال آب کارون سبب افزایش هزینه های تولید محصولات صنعتی و کشاورزی در فلات مرکزی می شود که فاجعه اقتصادی می باشد.
حافظی ضمن اشاره به این که شرایط فعلی تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین نشان داده است که هیچ آب مازادی در هیچ نقطه ای از کشور برای انتقال آب میان حوضه ای وجود ندارد، خاطرنشان کرد: تونل اول کوهرنگ، تونل دوم کوهرنگ، تونل چشمه لنگان، تونل خدنگستان، این چهار سرشاخه انتقالی کارون به مسیر زاینده رود (معادل یک زاینده رود طبیعی) هستند که از زمان افتتاح تابحال هر ساله آب سرشاخه های برف گیر را که نیاز تابستان خوزستان هستند برای غیر شرب به مسیر زاینده رود انتقال می دهند که از این میان حدود یک هشتم از آب انتقالی کارون در راه زاینده رود به صنایع یزد اختصاص دارد.
وی ضمن اشاره به این که سد کمال صالح انتقال آب کارون (رود تیره دز) به صنایع اراک (رود دز در بند قیر شوشتر قبل از اهواز) به کارون می ریزد، اظهار نمود: انتقال آب الیگودرز به کوچری گلپایگان و قم که بخشی از این سرشاخه برای شرب شهر قم است، همه این انتقال ها به غیر از بخشی از انتقال آب قم برای غیرشرب و با افزایش هزینه های تولید محصولات صنعتی و کشاورزی و فاجعه اقتصادی و اتلاف بیت المال هستند.
فعال زیست محیطی خوزستان خاطرنشان کرد: هر ساله آب سرشاخه های برف گیر کارون را به سمت فلات مرکزی انتقال می دهند، آب سرشاخه های برف گیر که تأمین کننده آب تابستان خوزستان است چون آب ذخیره شده در سدها با وجود گرمای فراوان تبخیر و سدها تشت تبخیر شده اند.
حافظی بیان نمود: خوزستان در فصل تابستان تشنه آب های انتقالی کارون است که آب برف هستند و با گرمای هوا باید به سمت خوزستان جاری شوند ولی از این استان دریغ شده اند؛ سد و تونل کوهرنگ ۳ هفتمین طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون (تونل به اتمام رسیده و سد درحال ساخت با هزینه فولاد اصفهان) که مسؤلان در خواب هستند و این سد درحال ساخت است.
وی اظهار داشت: بعد از ساخت سد کوهرنگ سوم دیگر آبی از زردکوه اصلی ترین سرچشمه کارون به خوزستان سرازیر نمی گردد و آب یخچال ها و برف چال های آن توسط صنایع آب بر فلات مرکزی بلعیده می شوند.
فعال زیست محیطی خوزستان افزود: باید به این نکته توجه کرد که انتقال آب ها از سرشاخه های برف گیر کارون است که آب تابستان کارون را تأمین می کند و سدها با تغییرات اقلیمی توان ذخیره آب ندارند و کارون به سرشاخه های برف گیر برای تأمین آب تابستان نیاز اساسی دارد.
حافظی خبر داد: طرح های دیگر انتقال آب مانند بهشت آباد (با لوله یا تونل)، ونک سولگان، خرسان و کوگان هم درحال تجهیز کارگاه و همینطور شروع به ساخت هستند.
وی انتقاد کرد: کارون بی رمق دیگر توان تأمین آب آشامیدنی ندارد؛ آب آشامیدنی حاشیه کارون در اهواز، خرمشهر و آبادان با فشار به کرخه و طرح غدیر تأمین می شود؛ همینطور کرخه بی رمق از تأمین آب هورالعظیم عاجز مانده و کارون به سیال مسموم فاضلاب تبدیل گشته است.
فعال زیست محیطی خوزستان بیان نمود: کارون توان ورود به دریا ندارد و سد مارد و چوئبده برای پیشگیری از ورود آب شور دریا به کارون ساخته شده که فاجعه محیط زیستی و سبب پیشگیری از مهاجرت ماهیان دریا به رود شده است.
حافظی گلایه کرد: در اصفهان مدیریت آب زاینده رود به صورت غیرقانونی تأمین جریان زیستی زاینده رود و تالاب گاوخونی را پس از شرب انجام نمی دهد و اولویت را به صنعت و کشاورزی می دهد؛ طبیعی است وقتی این صنایع هر روز بزرگ تر می شوند و اولویت برداشت آب دارند، جریان زیستی زاینده رود قطع و تالاب گاوخونی آب نداشته باشد.
وی افزود: اصلاح الگوی کشت هم صورت نمی گیرد و برنج کاری در اصفهان وجود دارد و در سال تنش آبی هم ممنوعیت اعمال نمی شود؛ البته هر کشت با آب انتقالی کارون فاجعه اقتصادی می باشد چون هزینه تولید را بالا می برد.
فعال زیست محیطی خوزستان با اشاره به اینکه در مبحث کرخه بیشتر از ۲۰ سد در بالادست کرخه درحال بهره برداری یا درحال ساخت است، خاطرنشان کرد: سد تنگ معشوره، سد ایوشان، سد تاج امیر، سد زیبا محمد، تونل انتقال آب کاکا رضا، سد هاله، سد چناره، سد کلان، سد نعمت آباد، سد خرم رود، سد آناهیتا، سد سرابی، سد رازآور، سد جامیشان، سد قشلاق هرسین، سد گاماسیاب، سد شیان، سد سراب تلخ، سد مخمل کوه، سد سیمره و سد کرخه در استانهای همدان، ایلام، کرمانشاه، لرستان و خوزستان بر حوزه آبریز کرخه بر سرشاخه های رود کرخه فاجعه بزرگی را اخطار می دهند.
حافظی با گلایه از این که این اقدامات در حوضه مسئولیت وزارت نیرو است که رفتار متناقضی نسبت به خوزستان و فلات مرکزی دارد، اظهار داشت: سیاست دوگانه وزارت نیرو در برابر منابع آبی اصلاً صحیح نیست؛ امثال وزیر نیرو و مسؤلان شورایعالی آب در زادگاه های خود در فلات مرکزی با تاکید بر انتقال آب کارون کارخانه های فولاد، پتروشیمی و پالایشگاه را یکی بعد از دیگری افتتاح و جلگه حاصلخیز خوزستان در پایین دست تشنه و اسیر ریزگرد داخلی می شود.
وی اضافه کرد: تونل اول کوهرنگ از سال ۱۳۳۲ تابحال به مقصد زاینده رود و تونل دوم کوهرنگ از سال ۱۳۶۸ تابحال به مقصد زاینده رود درحال فعالیت هستند؛ همینطور تونل چشمه لنگان از سال ۱۳۸۴ تابحال به مقصد زاینده رود درحال انتقال آب است، سد کمال صالح رود تیره (سرشاخه دز) هم از سال ۱۳۹۰ تابحال به مقصد صنایع اراک فعال و آب را برای صنایع اراک منتقل می کند و از راه تونل خدنگستان از سال ۱۳۹۲ تابحال آب را به مقصد زاینده رود منتقل می کند.
فعال زیست محیطی خوزستان خبر داد: انتقال آب سرشاخه دز از الیگودرز از سال ۱۳۹۵ تابحال به مقصد سد کوچری گلپایگان اصفهان و سپس به مقصد قمرود ادامه دارد و به پایان نرسیده است.
به گفته حافظی، این ۶ سرشاخه کارون به صورت کامل از زمان افتتاح تابحال انتقال داده می شوند.

منبع: