زنجان مدتی است که هوشمندسازی یارانه نان بعنوان یک طرح مهم و موثر در امتداد مقابله با قاچاق آرد مطرح گردیده است، طرحی که بصورت پایلوت در زنجان به اجرا گذاشته شده و کم کم وارد مرحله نهایی این طرح خواهد شد.
چند هفته ای است به مردم زنجان به هنگام مراجعه به واحدهای مختلف نانوایی با دستگاه جدیدی مواجه می شوند که قبل از این حرف و حدیث های زیادی درباب اجرای طرح جدید بصورت پایلوت در زنجان مطرح بود. طرحی که مقرر است مردم زنجان در اجرای آن پیشتاز بوده و به جنگ آنچه که مسئولان از آن بعنوان قاچاق آرد یارانه ای یاد می کنند، رفتند تا در این حوزه نیز پایتخت شور و شعور اقتصادی باشند.
اولین دغدغه مردم زنجان بمحض شنیدن اجرای این طرح، این بود که قیمت نان مقرر است چند درصد افزایش یابد، چه نوع کارتی مقرر است برای خرید نان در اختیار مردم قرار گیرد و این که هر خانوار در ماه مجاز به خرید چه تعداد قرص نان خواهند بود که این خود موجب می شد تا جبهه گیری های زیادی را درباب اجرای این طرح از طرف اقشار مختلف مردم شاهد باشیم، هر چند خیلی ها هم آتش بیار مهمات این جبهه بودند.
بعد از این که این طرح بصورت قلیل در بعضی نانوایی های زنجان وارد فاز اجرائی شد، عملاً همه حرف و حدیث هایی که قبل از اجرای این طرح در اذهان عمومی متصور بود، از بین رفت. چون نه قرار بود محدودیتی برای خرید نان باشد، نه قیمت این قوت غالب مردم افزایش می یافت و نه این که کارت جدیدی تحت عنوان کارت نان قرار بود صادر شده و مردم بواسطه آن کارت مبادرت به خرید نان کنند.
تجهیز ۱۳۰۰ واحد نانوایی در زنجان به دستگاه هوشمند
اولین گام برای اجرای طرح هوشمندسازی خرید نان که جزو طرح های دولت پس از حذف تدریجی ارز ترجیحی محسوب می شود، تجهیز واحدهای نانوایی به دستگاه جدید هوشمند بود، دستگاهی که بواسطه اتصال به سامانه هوشمند، مقرر است همه اتفاقاتی را که در زمینه نان رخ می دهد را رصد کند و بدون شک با این رصد می توان خیلی از دغدغه های زنجیره گندم تا نان را دریافت و نسبت به حل آن اقدام نمود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان، نخستین گام برای اجرای این طرح را تجهیز واحدهای نانوایی در زنجان دانسته و با یادآوری این که تا به امروز نزدیک به ۱۳۰۰ دستگاه هوشمند جدید در واحدهای نانوایی استان زنجان نصب شده است، می گوید: این در شرایطی است که در حدود ۲۰۰ واحد نانوایی در استان نیز با مشکل مالکیتی مواجه بوده و به همین خاطر به دنبال حل این مشکلات هستیم.
خلیل قاسم لو با اعلان اینکه می توان اذعان کرد که این طرح درحال وارد شدن به مرحله اصلی اجرا در استان زنجان است، می افزاید: با رسیدن طرح به مرحله اصلی اجرا، خیلی از مشکلات آن که در شروع به کار شاهد می باشیم، مرتفع خواهد شد. بدین جهت و با توجه به این که خرید نان در این طرح کاملاً بصورت هوشمند صورت خواهد گرفت، به همین خاطر بروز تخلف در این چرخه کاهش خواهد یافت.
رصد موشکافانه نان تا پای جان
یکی از اهداف اصلی از اجرای طرح هوشمندسازی خرید نان، رصد چرخه نان از زنجیره اول تا آن زمان که به دست مصرف کننده می رسد، است، به همین خاطر معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار زنجان نیز در همین راستا معتقد می باشد که وقتی میزان آرد تحویلی و نان به فروش رفته بطور کامل با این روش رصد می شود، بروز تخلف نیز تقریباً به صفر خواهد رسید. از طرفی میزان خرید هر خانوار نیز در طول روز مشخص خواهد شد.
وی با یادآوری این که هم اکنون ۱۵۸۷ واحد نانوایی در استان زنجان فعالیت دارد، تصریح می کند: پس از اجرای این طرح، یکی از برکات آن بروزرسانی و ساماندهای واحدهای نانوایی در استان زنجان بود که این خود موجب می شود تا به مشکلات این واحدها بیش از گذشته اشرافیت داشته باشیم، این در شرایطی است که امروز یکی از دغدغه های مهم دراین زمینه بحث مالکیت واحدهای نانوایی است که مشکلاتی را برای اجرای این طرح ایجاد کرده است.
این مسئول درباب عرضه نان در فروشگاه ها نیز اظهار می کند: در این خصوص پیشنهاد شده است که فروشگاه ها با قیمت آزاد، نان را از نانوایی ها خریداری کنند که درحال حاضر این نحوه خرید عملی نشده است، با این وجود معتقدیم درصد بسیار کمی از شهروندان نان مورد نیاز خودرا از این طریق تهیه می کنند، به همین خاطر آمار مدلول داری را به خود اختصاص نمی دهند و به شکلی نیست که برای اجرای طرح نگرانی هایی از این حیث داشته باشیم.
کاهش زمان فعالیت نانوایی ها منتفی است
وقتی زمزمه های اجرای طرح هوشمندسازی خرید نان در زنجان به گوش رسید، زمزمه های دیگری نیز به بازار آمد، این که شاید تعدادی از واحدهای نانوایی بخواهند ساعات پخت نان را کاهش دهند، این در شرایطی است که رییس اتحادیه نانوایان استان زنجان با صراحت اعلام می کند که بیشتر نانوایان از این طرح استقبال کرده و امروز از دستگاه هوشمند بهره برده و مشکل خاصی در این خصوص وجود ندارد.
مهدی بیات با یادآوری این که در اجرای هر طرحی مشکلاتی نیز وجود دارد که به مروز زمان مرتفع خواهد شد، ادامه می دهد: برخی اوقات شاهد قطع ارتباط دستگاه هوشمند با سامانه مربوطه هستیم که در چنین شرایطی خرید نان یا بصورت نقدی انجام شده و یا با دستگاه هایی که سابق بر این استفاده می شد، انجام می شود اما به هر حال تلاش می شود تا این طرح روند اجرائی مطلوبی را در استان طی نماید.
وی با تاکید بر این که بحث کاهش زمان فعالیت واحدهای نانوایی پس از اجرای این طرح کاملاً منتفی بوده و واقعیت ندارد، عنوان می کند: باتوجه به گرانی نان های فانتزی و استقبال مردم از نان سنتی، خاطر سهمیه ای که برای نانوایی ها در نظر گرفته می شود محدود بوده و پس از اتمام سهمیه آرد، مبادرت به تعطیلی می کنند، بدین سبب این فرضیه که نانوایی ها زمان کمتری را به پخت نان اختصاص می دهند، کاملاً منتفی است.
تضمین گندم زنجان با خریدهای تضمینی
وقتی به ابتدایی ترین زنجیره تولید نان نگاه می نماییم، خوشه های طلایی گندم در این زنجیره خودنمایی می کند و بی شک یکی از آیتم های اجرای موفقیت آمیز طرح هوشمندسازی خرید نان، موضوع تامین بی قید و شرط گندم خواهد بود که در همین راستا مدیرکل غله و خدمات تجاری استان زنجان می گوید: میزان گندم خریداری شده در سال قبل ۷۰ هزار تن یعنی به اندازه مصرف هفت ماه استان بود.
ولی الله زمانی با اعلان اینکه خرید گندم مازاد بر نیاز سال ۱۴۰۰ کشاورزان، یکی از اقدامات برای جبران کمبود این محصول استراتژیکی در استان برای سال جاری بود، می افزاید: از روز ۱۴ فروردین ماه امسال، خرید گندم از کشاورزان استان شروع و دغدغه و مشکل تامین گندم مرتفع شد، بطوریکه گندم مازاد کشاورزان در سال قبل را طی یک ماه خریداری کردیم تا به امروز مشکلی به لحاظ ذخایر گندم در استان نداشته باشیم.
وی با یادآوری این که طی روزهای آتی، فصل خرید تضمینی گندم امسال شروع شده و کیفیت گندم های خریداری شده نیز بسیار مناسب می باشد، خاطرنشان می کند: با اجرای طرح پایلوت هوشمندسازی خرید نان در استان زنجان، توزیع گندم کارخانجات و آرد واحدهای نانوایی طبق روال همیشگی بوده و کاهش نداشته است، به همین خاطر نباید هیچ نوع نگرانی در این خصوص وجود داشته باشد.
طرح هوشمندسازی خرید نان در مرحله اصلاح
چرخه نان دارای چندین حلقه است که عمده این حلقه ها شامل تولید گندم، تولید آرد، توزیع آرد و پخت نان است. تغییری که مقرر است با اجرای طرح هوشمندسازی خرید نان ایجاد شود، این است که یارانه گندم حذف شده و در مرحله فروش به نانوایی اختصاص داده می شود، بدین سبب برای این کار دستگاه کارتخوان تعبیه شده است، دستگاهی که فقط تعداد نان در آن تعریف شده و قیمتی در آن درج نمی گردد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان با اشاره به این که در طرح قدیم، خروجی آرد از چرخه زیاد بود اما با اجرای این طرح مزیتی برای این کار نیست، عنوان می کند: مهم ترین موضوع این است که در طرح جدید حتما باید نانی پخته شود تا مابه التفاوت نان به نانوا پرداخت گردد، بدین سبب اگر کیفیت نان پایین باشد، میزان استقبال مردم کم شده و به همین خاطر خود نانوا متضرر خواهد شد، پس کیفیت اصل قضیه در این طرح است.
روح الله حسنی با اعلان اینکه احتمال کم فروشی در وضعیت فعلی وجود دارد اما بسیار ضعیف است، متذکر می شود: چون با مقدار سهمیه اختصاص یافته می توان به این نتیجه رسید که آیا نانوا در پخت نان کم فروشی کرده است یا نه. فراموش نکنیم که این روزها درحال رفع ایرادات احتمالی این طرح هستیم و بمحض اصلاح همه موارد وارد اجرای مرحله اصلی خواهیم شد.
سهمیه آرد کم نشده؛ کم فروشی نکنید
در اجرای هر طرح، مقاومت هایی صورت می گیرد که به مرور با اجرای طرح، شاهد عادی شدن روند کارها خواهیم بود. بگفته رییس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان، سهمیه هیچ کدام از نانوایی های استان زنجان کم نشده و تعطیلی یا کاهش زمان فعالیت واحد نانوایی به خاطر اختصاص کم سهمیه آرد، موضوعی است که کاملاً منتفی است، بدین سبب واحدهای نانوایی به هیچ وجه توجیهی برای کم فروشی نخواهند داشت.
وی با اشاره به این که از ۲۲ اردیبهشت ماه تا به امروز ۷۵۰۰ مورد بازدید و ۶۵۰ مورد تخلف شناسایی شده است، اظهار می کند: گران فروشی، کم فروشی و نیز تعطیلی بدون مجوز همچون تخلف های شناسایی شده است که در همین راستا سه واحد نانوایی پلمب شد، این در شرایطی است که تلاش می شود بیشتر بصورت تعاملی عمل کنیم؛ چونکه معتقدیم با وارد شدن به مرحله اصلی اجرای طرح، همه این مسائل حل خواهد شد.
زمانی با تاکید بر این که اگر نانوایی کیفیت نان را ارتقا ندهد، مشتری خودرا از دست خواهد داد، خاطرنشان می کند: اگر واحد نانوایی بخواهد چنین روالی را در پیش بگیرد، در این صورت قادر به فروش نان نخواهد بود و به همین خاطر سهمیه آرد به نانوایی هایی که پخت با کیفیتی دارند، هدایت خواهد شد، پس مردم استان به هیچ وجه نباید نگران کم فروشی، پایین بودن کیفیت نان و یا کاهش زمان فعالیت واحدهای نانوایی باشند.
زنجانی ها نان را به نرخ روز گذشته می خورند
بعد از شروع کج دار و مریز طرح هوشمندسازی خرید نان در زنجان، این روزها مسئولان امر در تکاپو برای رفع اشکلات و نقصها احتمالی این طرح ملی که زنجان بعنوان پیشقراول آن شناخته شده است، هستند. با توزیع دستگاه هوشمند در بیشتر واحدهای نانوایی، این طرح کم کم وارد فاز اصلی اجرائی شده و سوت آزادسازی قیمت آرد با اجرای این طرح به صدا درآمده و مقصد سایر استانها را در پیش گرفته است.
وجود صف های طولانی پس از اجرای این طرح، نبود آموزش عمومی جهت استفاده از کارتخوان جدید هوشمند و مواردی از این دست را می توان جزو دغدغه های این طرح برشمرد که بنظر می رسد باید پیش از شتاب گیری قطار هوشمندسازی خرید نان مرتفع شود، با این وجود همراهی مردم استان و واحدهای نانوایی با این طرح بعنوان استان پایلوت، ستودنی است و این دفعه نیز در این آزمون از نوع اقتصادی سربلند بیرون خواهند آمد.
فراموش نکنیم که در این طرح روستاییان نیز فراموش نشده اند؛ چونکه روستاهای دارای واحد نانوایی مقرر است همانند سایر واحدهای نانوایی مستقر در مناطق شهری سهمیه آرد دریافت نمایند و روستاهای فاقد نانوایی نیز طی شش ماهه اول و دوم، سهمیه آرد برای شان طبق روال گذشته تخصیص داده می شود. همه این موارد حاکی از آنست که زنجانی ها نان را به نرخ روز گذشته می خورند نه روز.
