به گزارش زیپو کالا، سامانه فکتورینگ مطالبات قراردادی وزارت امور اقتصادی و دارایی به صورت رسمی در دسترس عموم فعالان تولیدی و خدماتی کشور قرار گرفته است.
به گزارش زیپو کالا به نقل از وزارت اقتصاد، روش تامین مالی فک تورینگ یکی از روش های متداول در سایر کشورها و یکی از سریع ترین خدمات مالی درحال رشد در جهان است که امکان تامین مالی مبتنی بر قراردادهای بنگاه را فراهم می کند؛ به کمک روش تامین مالی فک تورینگ، بنگاه های اقتصادی می توانند علاوه بر توثیق اصل قرارداد تامین کالا و خدمت نزد نهادهای مالی، منابع مالی اجرای آن قرارداد را دریافت کرده و پروژه خودرا تامین مالی کنند.
در راستای اجرای ماده (۸) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و با هدف ایجاد زمینه های جدید برای ارائه شیوه های نوین تامین مالی، سامانه «فک تورینگ مطالبات قراردادی» وزارت امور اقتصادی و دارایی، بعد از حدود یک سال بهره برداری آزمایشی، از روز دوشنبه ۱۸ تیر ماه بطور رسمی در دسترس عموم فعالان تولیدی و خدماتی کشور قرار گرفت.
قابلیت های برجسته این سامانه عبارتند از فک تورینگ (تأمین مالی دریافتنی ها)، فک تورینگ معکوس (تأمین مالی پرداختنی ها) و فک تورینگ در زنجیره تامین با این توضیح که قابلیت فک تورینگ (تأمین مالی دریافتنی ها)، امکان تامین مالی برمبنای مطالبات دریافتنی کسب وکارها را فراهم می آورد؛ فک تورینگ معکوس (تأمین مالی پرداختنی ها) که در این حالت، کسب وکارها می توانند بوسیله تامین مالی پرداختنی ها، تعهدات مالی خودرا به تامین کنندگان تسویه کنند و فک تورینگ در زنجیره تامین که سامانه این امکان را فراهم می سازد که تمامی مراحل فک تورینگ در زنجیره تامین بصورت الکترونیکی و هوشمند صورت گیرد.
نگاهی از نزدیک به سامانه فک تورینگ
فرآیند الکترونیکی و هوشمند از مهم ترین خاصیت های این سامانه است. از مرحله ثبت نام کسب وکار، احراز مطالبات تا انعقاد قرارداد بین نهاد مالی و تامین مالی شونده، همه چیز بصورت بطورکامل الکترونیکی به انجام می رسد. این پروسه نه فقط به تسهیل امور مالی کمک می نماید، بلکه از دقت و سرعت بیشتری نیز برخوردارست. همین طور امکان مدیریت و پیگیری ساده و کارآمد مطالبات قراردادی برای هر دو طرف تامین مالی کننده و تامین مالی شونده، بواسطه این سامانه فراهم گشته است.
این سامانه بستر مناسبی برای نهادهای بانکی و غیر بانکی جهت تامین مالی به وجود می آورد و دسترسی عموم کسب وکارهای حقیقی و حقوقی به منابع مالی را گسترش می دهد. با ارتقای فرآیندهای مالی و معرفی شیوه های نوین تامین مالی، دسترسی سریع تر و کارآمدتر به منابع مالی ممکن می شود.
فک تورینگ و فک تورینگ معکوس چیست؟
واگذاری مطالبات قراردادی به شخص ثالث، نوعی از تامین مالی است که به آن در اصطلاح، علم تامین مالی فک تورینگ می گویند. در صورتیکه طلبکار مطالبه (دریافتنی) خودرا از بدهکار به شخص ثالث واگذاری کند، روش تامین مالی را فک تورینگ می گویند. در این روش بطور مثال پیمانکار ۱۰۰ واحد پول از کارفرما طلب دارد. در این حالت پیمانکار می تواند طلب خودرا به قیمتی کمتر (به کسر) بطورمثال ۹۵ واحد به پذیرنده (تأمین مالی کننده) واگذار کند که در این حالت پذیرنده در موعدی زودتر ۹۵ واحد را به پیمانکار پرداخت می کند و بعداً ۱۰۰ واحد از کارفرما در موعدی توافقی دریافت می کند. با این روش می توان پیمانکار را سریع تر از زمان قرارداد، تامین مالی کرد.
اما در صورتیکه کارفرما بخواهد بدهی (پرداختنی) خودرا به پذیرنده (تأمین مالی کننده) واگذار کند، روش تامین مالی را فک تورینگ معکوس می نامند. بطور مثال کارفرما ۱۰۰ واحد به پیمانکار خود بدهکار باشد، این بدهی را به قیمتی بیشتر (صرف) باید به پذیرنده واگذار کند. در این روش نیز پذیرنده زودتر مبلغ را به پیمانکار پرداخت می کند و در آینده توافقی، مبلغ پرداخت شده را از کارفرما دریافت می کند.
طرف های درگیر در پروسه فک تورینگ چه کسانی هستند؟
هر مطالبه ای که در روش تامین مالی فک تورینگ به فروش گذاشته می شود، برمبنای قراردادی است که حاکی از آن مطالبه است، بنا بر این می توان گفت، طرف کارفرما یا خریدار، پیمانکار یا فروشنده و یک شخص ثالث به عنوان خریدار طلب (نهاد مالی پذیرنده فک تورینگ) طرف های قرارداد فک تورینگ هستند. البته باید توجه داشت که قراردادی که طلب برمبنای آن احراز می شود، در اصطلاح قرارداد اصلی نامیده می شود و کارفرما، پیمانکار و پذیرنده برمبنای توافق و قرارداد اصلی قرارداد فک تور را منعقد می کنند.
نحوه فعالیت شرکت های فک تورینگ
آئین نامه اجرائی ماده (۸) قانون، برخی الزامات کلی را برای قبول نقش پذیرندگی تعریف کرده است. با اینحال تعدادی از این شرکتها یا نهادها، مجوز فعالیت خودرا از یک مرجع بالادستی دریافت کرده اند. برمبنای بخشنامه، بطور مثال بانکها و شرکت های زیرمجموعه آنها در روش فعالیت خود باید قوانین بالادستی خودرا که مرجع صادرکننده مجوز فعالیت ابلاغ کرده است، لحاظ کنند. بدیهی است که اصل فک تورینگ برمبنای قانون، منع قانونی نداشته و قانون گذار جلوگیری از فک تورینگ را نیز مغایر با قانون فرض کرده است. بنا بر این اینطور شرکتها پیش از مبادرت به عملیات تامین مالی، نسبت به ارزیابی های مدنظر خود مانند، ثبات مالی شرکت خریدار، اقدام نموده و از کیفیت اعتباری آن شرکت اطمینان کسب می کنند و در صورت عدم اطمینان از بازپرداخت وجوه، مختار به امتناع از پذیرش ریسک هستند.
شرکت های فک تورینگ می توانند به عنوان مؤسسات مستقل فعالیت کنند؛ ولی فعالیت آنها باید در قالب سامانه فک تورینگ صورت پذیرد تا شکل قانونی و الزام آور به خود بگیرد.
قرارداد فک تورینگ سبب رشد تولید می شود
روش تامین مالی فک تورینگ یکی از روش های متداول در سایر کشورها و یکی از سریع ترین خدمات مالی درحال رشد در جهان است که امکان تامین مالی مبتنی بر قراردادهای بنگاه را فراهم می آورد. به کمک روش تامین مالی فک تورینگ، بنگاه های اقتصادی می توانند علاوه بر توثیق اصل قرارداد تامین کالا و خدمت نزد نهادهای مالی، منابع مالی اجرای آن قرارداد را دریافت کرده و پروژه خودرا تامین مالی کنند. در نتیجه، دایره فعالیت بنگاه، دیگر محدود به توثیق دارایی های فعلی مانند وثایق ملکی، موجودی انبار و تجهیزات نخواهد شد و امکان جذب منابع مالی با توثیق عوائد و منافع قرارداد پروژه ها نیز فراهم می شود.
مزایای استفاده از قرارداد فک تورینگ
مسئله تامین مالی در بنگاه های اقتصادی، یکی از مهم ترین موانع ارتقای توان تولید داخل و رشد اقتصادیست. عمده بنگاه های اقتصادی کشور با وجود این که از توانمندی های فنی قابل قبولی برخوردار می باشند، نمی توانند وثایق کافی برای جذب منابع مالی را به نهادهای مالی در بازار پول و سرمایه ارایه کنند. «فک تورینگ» به عنوان یکی از شیوه های تامین مالی، خصوصاً در شرایطی که بنگاه اقتصادی با مشکل عدم کفایت وثایق جهت جذب منابع مالی بوسیله نهادهای مالی مواجه است؛ کارساز است.
در برخی از مواقع، شرکت فروشنده ممکنست فاقد مشکل نقدینگی بوده و فقط بمنظور صرفه جویی در هزینه های اداری و حقوقی، حق وصول طلب را به شرکت فک تورینگ واگذار کند.
شرکت هایی که به سبب افزایش وجوه دریافتنی، وجوه کافی جهت تامین سرمایه در گردش خودرا ندارند، بیشتر تمایل به استفاده از خدمات فک تورینگ را دارند. استفاده از خدمات اینطور شرکتها جهت گرفتن وجوه نقد موردنیاز به آنها کمک می نماید تا مانده نقدی خودرا بالا برند.
چه بخشهایی می توانند از فک تورینگ استفاده کنند؟
همه بخش های تعریف شده در قوانین جاری در ایران شامل دولتی، خصوصی، عمومی و یا تعاونی می توانند از فک تورینگ بهره گیرند. برمبنای قانون هیچکس را نمی توان از انجام فک تورینگ، چه واگذاری و چه پذیرش منع کرد. لازم به ذکر است، حتی اگر در قرارداد اصلی ماده یا بندی راجع به جلوگیری از فک تورینگ درج شود، برمبنای نص قانون این بخش از قرارداد باطل خواهد بود. البته درج چنین بند و ماده ای فقط خود، شرط باطل است و سبب ابطال کل قرارداد نخواهد بود.
به سبب تبصره های ۱، ۳ و ۴ ماده ۳ بخشنامه، قراردادهای اصلی که در این شیوه، مبنای فک تورینگ قرار می گیرند، به دو بخش تقسیم می شوند. در ارتباط با تمام قراردادهای مندرج در طرح های تملک دارایی های سرمایه ای قانون بودجه سنواتی، (قراردادهایی که در آنها از منابع وجوه عمومی برای تامین کالا و خدمات استفاده می شود)، لازم است از چارچوب سامانه اطلاعات قراردادهای کشور (مستقر در سازمان برنامه و بودجه کشور) تبعیت شود و درباب سایر قراردادها که در حقیقت شامل کارفرمایان بخش غیردولتی و پروژه های خارج از قوانین بودجه سنواتی می شود، مقرر می باشد قرارداد فک تورینگ بصورت الکترونیک در سامانه ای ثبت گردد که در وزارت امور اقتصادی و دارایی تحت عنوان «سامانه ثبت واگذاری مطالبات قراردادی» طراحی و راه اندازی می شود.
امکان فروش و نقد کردن مطالبات محقق نشده در پروسه فک تورینگ
قرارداد فک تورینگ، روشی برای تامین مالی تامین کنندگان کالا یا خدمات است. برمبنای قانون، حتی مطالبات محقق نشده نیز قابل فروش و نقد کردن هستند؛ یعنی تامین کننده (پیمانکار) می تواند پیش از تحویل دادن کالا یا خدمت مورد تعهد، طلب محقق نشده خودرا در قالب فک تورینگ نقد کرده و از این طریق برای کارهای خود تامین مالی کند.
استفاده از مزیت قانونی فک تورینگ موضوع ماده (۸) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و پشتیبانی از کالای ایرانی دارای شرایط مشخصی است و شامل همه تامین کنندگان و همه مطالبات نیست. اولاً قرارداد فک تورینگ بین تامین کننده (پیمانکار) و نهاد مالی خریدار طلب، باید در سامانه ای الکترونیک که به همین دلیل توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی راه اندازی می شود به ثبت برسد و دوم این که استفاده از فک تورینگ و مزایای قانونی آن، اصولاً برای تامین کنندگان کالا یا خدمات به بخش دولتی، خصوصی، عمومی و تعاونی امکان دارد.
تامین کنندگان کالا و خدمات بخش غیردولتی می توانند با رعایت مقررات ماده ۸ قانون اشاره شده و ثبت قرارداد اصلی خود با مشتری (کارفرما) در سامانه قانونی «سامانه ثبت واگذاری مطالبات قراردادی» (مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی)، از قرارداد فک تورینگ برای فروش مطالبات و تامین مالی بهره گیرند. برای واگذاری مطالبات تامین کنندگان کالا و خدمات از بخش غیردولتی، قرارداد فک تورینگ باید بصورت سه جانبه تامین کننده (پیمانکار)، نهاد مالی خریدار طلب (پذیرنده) و مشتری (کارفرما) منعقد شود.
قرارداد اصلی در قرارداد فک تورینگ واگذار نمی شود
بر اساس این گزارش، در قرارداد فک تورینگ، فقط «طلب» تامین کننده (پیمانکار) است که واگذار می شود و قرارداد اصلی تامین کالا و خدمات، همچنان بین تامین کننده (پیمانکار) و مشتری (کارفرما) باقی می ماند. قرارداد فک تورینگ، تأثیری بر سایر شرایط قرارداد اصلی بین تامین کننده (پیمانکار) و مشتری (کارفرما) ندارد و حقوق و تعهدات مربوط به قرارداد اصلی، مثل تعهد به تحویل یا حسن انجام تعهد یا خدمات تضمین برای تامین کننده (پیمانکار) باقی می ماند.
طرفین می توانند شرایط قرارداد اصلی خودرا اصلاح کنند؛ ولی باید این اصلاح را به نهاد مالی خریدار طلب، اطلاع دهند و اصلاح قرارداد نیز نباید حق نهاد مالی خریدار طلب برای وصول طلب از مشتری (کارفرما) را محدود کند. هرگونه تغییری که سبب تغییر در وضعیت کار و خدمات یا پرداخت قرارداد اصلی (بین کارفرما و پیمانکار) شود باید با رضایت پذیرنده صورت پذیرد. پس از واگذاری طلب توسط تامین کننده (پیمانکار) به نهاد مالی و ثبت آن در سامانه، تامین کننده (پیمانکار) دیگر حقی در مقابل مشتری (کارفرما) در مورد طلب واگذارشده ندارد، برای اینکه طلب خودرا به نهاد مالی فروخته است.
پس از امضای قرارداد فک تورینگ، چنانچه طرفین قرارداد فک تورینگ، یعنی تامین کننده (پیمانکار) و نهاد مالی، توافق کنند، می توانند قرارداد فک تورینگ را فسخ کنند و در این صورت، طلب باردیگر به مالکیت تامین کننده (پیمانکار) درمی آید و تامین کننده (پیمانکار) می تواند طلب خودرا از مشتری (کارفرما) و نه نهاد مالی وصول کند. البته به هم زدن قرارداد فک تورینگ باید در سامانه مربوطه به ثبت برسد. در صورت فسخ قرارداد فک تورینگ، طلب باردیگر به مالکیت تامین کننده (پیمانکار) درمی آید و تامین کننده (پیمانکار) می تواند طلب خودرا از مشتری (کارفرما) و نه نهاد مالی وصول کند.
مزیت مالیاتی فک تورینگ چیست؟
بر اساس ماده ۳۴ بخشنامه اجرائی ماده ۸ قانون مورد اشاره، هزینه مالی تامین کننده (پیمانکار) بابت واگذاری تمام یا قسمتی از مطالبات قراردادی که در قالب ماده ۸ قانون به اشخاص حقیقی و حقوقی ثالث شامل بانکها یا مؤسسات اعتباری واگذار می شود، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی (۱۸ درصد)، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته می شود. منظور از هزینه مالی فک تورینگ، هزینه تامین کننده (پیمانکار) ناشی از تنزیل طلب و فک تورینگ است؛ یعنی تفاوت ارزش فروش طلب به نهاد مالی با ارزش اسمی طلب فروخته شده. بطور کلی، منظور از هزینه مالی فک تورینگ، هزینه تامین کننده (پیمانکار) ناشی از تنزیل طلب (فک تورینگ) و یا کارفرما در فروش بدهی (فک تورینگ معکوس) یعنی تفاوت ارزش فروش طلب یا بدهی به نهاد مالی با ارزش اسمی طلب یا بدهی فروخته شده است.
نگاهی به منافع طرفین در فک تورینگ سه جانبه
در فک تورینگ، هر سه طرف (فروشنده، خریدار و کارگزار تجاری یا نهاد مالی) سود می برند. فروشنده، مطالبات خودرا پیش از سررسید و با کسر مبلغی یا تخفیف (تنزیل) بصورت نقد از کارگزار وصول می کند. خریدار، مواد اولیه یا کالای مورد نیاز خودرا بموقع و بدون پرداخت مبلغ اضافی، دریافت می کند و کارگزار تجاری نیز از منافع تجاری فک تورینگ برخوردار می شود که این منافع، مابه التفاوت اصل مبلغ فاکتور و مبلغی است که کارگزار از فاکتور کسر می کند. کارگزار، در محاسبه حق کمیسیون یا مبلغ تخفیف (تنزیل) از مبلغ فاکتور، عواملی مانند ریسک تجاری، ریسک اعتباری، ریسک مالی و هزینه جایگزینی تامین وجه نقد بوسیله سایر روش های تامین مالی مانند وام کوتاه مدت را در نظر می گیرد.
منبع: zipokala.ir
