به گزارش زیپو کالا، کارشناس انرژی اظهار داشت: مصرف بالای بنزین، مصارف غیربهینه خودرو ها و همین طور قاچاق سوخت ازمعضلات مدل فعلی اعطای یارانه بنزین به دارندگان خودرو شمرده می شود که با اهمیت ترین عوامل ناترازی بنزین نیز هستند.
مهدی هاشم زاده، کارشناس انرژی و مدیر پژوهشکده انرژی اندیشکده ماهد در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به مزایای طرح اختصاص بنزین نفر بجای شیوه فعلی اعطای یارانه بنزین که مورد انتقاد جدی کارشناسان و محققان قرار گرفته است، اظهار داشت: در برنامه های انتخاباتی سال ۱۴۰۳، رییس جمهور بطور صریح اعلام نمود که قصد افزایش قیمت بنزین را ندارند، بلکه هدف آنها این است که بنزین را مبنی بر مصرف مشخص افراد اختصاص دهند. در این طرح، هر فرد سهمیه مشخصی از بنزین را دریافت می کند و مصرف کنندگان پرمصرف باید بنزین اضافی را با قیمت بالاتر خریداری کنند. این رویکرد جدید در حوزه مدیریت مصرف بنزین و رفع ناترازی آن اهمیت زیادی دارد.
هاشم زاده اضافه کرد: این رویکرد می تواند بطور شایان توجهی به حل مشکلات ناترازی بنزین کمک نماید. برمبنای اطلاعات موجود، کشور ما هر ساله نزدیک به ۸ میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه می کند. این هزینه بالا، نشان دهنده ناترازی شدید در بازار بنزین است که ناشی از مصرف بیش از اندازه داخلی و قیمت گذاری یارانه ای است.
وی افزود: مشکل اصلی هم اکنون این است که قیمت پایین بنزین در کشور موجب افزایش مصرف خودرو ها و همین طور قاچاق گسترده بنزین شده است. در مقایسه با کشورهای دیگر، به سبب قیمت پایین بنزین، مصرف شخصی در کشور ما بسیار بالاست. خودرو های غیر استاندارد و تک سرنشین سبب شده اند که مصرف بنزین به شدت افزایش یابد. این وضعیت نه فقط به مشکلات اقتصادی منجر شده، بلکه تأثیرات منفی بر محیط زیست نیز دارد.
هاشم زاده با اشاره به مزایای طرح اختصاص بنزین به هر فرد اظهار داشت: این سیاست می تواند بطور مؤثری مصرف بنزین را مدیریت کند و به کاهش ناترازی کمک نماید. با اختصاص بنزین به هر فرد، قیمت گذاری دولتی برمبنای مصرف فردی حذف می شود و قیمت بنزین بصورت تعاملی بین مردم تعیین خواهد شد. این به مفهوم آنست که افرادی که مصرف بیشتری دارند، باید بنزین اضافی را با قیمت بالاتری خریداری کنند. این سیاست می تواند به کاهش مصرف بی رویه و قاچاق بنزین کمک نماید.
وی همین طور به چالش های احتمالی این طرح پرداخت و اظهار داشت: یکی از چالش های اصلی در اجرای این طرح، نیاز به نظارت دقیق و مؤثر است. برای جلوگیری از مشکلاتی مانند قاچاق و سوءاستفاده از سیستم، باید سازوکارهای نظارتی مناسبی پیاده سازی شود. همچنین، باید زیرساخت های لازم برای اجرای این طرح، همچون سیستم های توزیع و کنترل مصرف، برقرار شود.
هاشم زاده در ادامه به راهکارهای عملیاتی برای اجرای این سیاست اشاره نمود و اظهار داشت: برای اجرای موفق این طرح، لازم است که یک سازوکار مشخص برای اختصاص سهمیه بنزین به هر فرد طراحی شود. به عنوان مثال، هر فرد می تواند ماهانه یک مقدار مشخص از بنزین را با قیمت یارانه ای دریافت کند و در صورت نیاز به مصرف بیشتر، باید بنزین اضافی را با قیمت آزاد خریداری کند. این سیستم باید به شکلی طراحی شود که امکان سوءاستفاده به حداقل برسد و مصرف کنندگان به آسانی بتوانند سهمیه خودرا مدیریت کنند.
وی در آخر اظهار داشت: سه مسئله ناترازی بنزین به سبب مصرف بالا، مصارف غیر بهینه خودرو های شخصی و تک سرنشینی و همین طور مسئله قاچاق سوخت معضلات مدل فعلی اعطای یارانه بنزین به دارندگان خودرو هستند که با اصلاح آن به صورت بنزین به نفر، علاوه بر تحقق عدالت در پرداخت یارانه، هر سه مسئله فوق نیز حل خواهد شد.
