زیپو كالا: جنجال بر سر شیوه های فروش سكه و برخی جوسازی ها موجب توقف معاملات گواهی سپرده سكه در بورس شد؛ اما افزایش قیمت سكه كه بهانه اصلی توقف معاملات بود، هنوز متوقف نشده است.
به گزارش زیپو کالا به نقل از مهر، بازارهای موازی بورس هم چند روزی است که تغییراتی را تجربه می کنند. بالا رفتن قیمت سکه در چند روز اخیر، بهانه ای شده تا برخی جوسازی ها بساط بازارهای شفاف را بر هم بزند و معاملات سکه را به سمت روشی غیرشفاف سوق دهد. هفته قبل بود که مقام ناظر معاملات سکه در بورس کالا اعلام نمود که «نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به سبب وجود قیمت های نامتعارف در تابلوی معاملات، تا اطلاع ثانوی در مرحله پیش گشایش باقی خواهد ماند.» این آغازی برای معامله سکه و طلا به روشی غیرشفاف و خارج از بورس بود؛ روند معاملات طی روزهای گذشته نشان میدهد که قیمت باوجود توقف این معاملات، هنوز با کاهش مواجه نشده است. همایون دارابی، عضو انجمن توسعه سرمایه گذاری حرفه ای در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: تغییر در وضعیت بازار سکه، هیچ ربطی به معاملات گواهی سپرده سکه در بورس ندارد؛ بلکه تا زمانی که ارزش پول ملی کم باشد و کسری بودجه وجود داشته باشد، این روند دور از ذهن نیست. هم اکنون، مساله اساسی این است که بعضی افراد تازه کار وجود دارند که نسبت به برخی ابزارها مثل «گواهی سپرده سکه» و «صندوق های درآمد ثابت» آشنایی ندارند و متأسفانه چون آموزش کمی دیده اند، مبادرت به خریدهای خارج از ارزش واقعی می کنند. وی ادامه داد: در بررسی روندهای بازار سرمایه مشاهده می شود که یک صندوق با درآمد ثابت، با ۲۵ درصد بالاتر از قیمت خریداری شده یا یک صندوق طلا را تا ۱۰۰ درصد بالای قیمت واقعی خریداری می کنند؛ پس این مساله ارتباطی به بستر معاملات یعنی بورس کالا ندارد؛ این در شرایطی است که این تجربه سال های قبل هم وجود داشته و قرارداد آتی سکه نیز در بورس کالا، بعد از ۱۰ سال فعالیت، در سال ۹۷ تعطیل شد که این خود، اشتباهی بزرگ و نقطه تاریکی در تاریخ بازار سرمایه محسوب می شود. بگفته دارابی، زمانی که یک ابزار در بازار سرمایه معرفی می شود، باید بر روی این آن پافشاری گردد و نباید اجازه داد که به راحتی کنار گذاشته شود؛ چونکه یک عقب نشینی در اقتصاد تلقی می شود که متأسفانه در مقابل بازار غیرشفاف انجام گرفت و این تجربه بد را ایجاد کرد. وی اظهار داشت: در ابتدای دهه ۹۰ نیز بانک ها تصمیم گرفتند سپرده های ارزی را به نرخ دولتی عرضه کنند و ارز را برنگردانند که همین کار اشتباه موجب شد پس از نزدیک به ۱۰ سال، هنوز مردم به سپرده های ارزی بانک ها اعتماد ندارند؛ بنابراین، این رفتارها صدمات زیادی به اعتبار ساختارهای رسمی اقتصاد ایران وارد میکند که امیدواریم هیچگاه تکرار نشود.
دارابی معتقد می باشد که دلیل بالا رفتن قیمت سکه، کاهش ارزش پول ملی است؛ همانطور که در دهه های ۷۰، ۶۰ و ۸۰، بااینکه معاملات در بورس صورت نمی گرفت و بورس های کالایی فعال نبودند، اما در آن زمان نیز قیمت سکه بالا می رفت؛ پس بالا و پایین رفتن قیمت ربطی به ابزار مالی بورس کالا ندارد و این کسری بودجه و کم شدن ارزش پول ملی است که موجب بالا رفتن قیمت ها می شود؛ بدین سبب هم اکنون سکه چه در بورس معامله شود و چه در کوچه و پس کوچه ها، باز هم قیمت آن صعودی است.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه اشاره کرد: در بازار گواهی سپرده سکه، بانک هایی هستند که گواهی سکه صادر می کنند؛ به این معنا که سکه را به آنها تحویل می دهید و بجای آن گواهی دریافت می کنید که در بورس کالا قابل معامله است. این کار مزیت های زیادی دارد؛ اول اینکه امنیت سرمایه شما برقرار بوده و دیگر نگرانی دراین زمینه وجود ندارد و دوم اینکه خرید و فروش در بورس کالا هزینه خیلی کمی دارد، یعنی وقتی در بیرون بورس، معامله تا ۳ درصد بین خرید و فروش اختلاف دارد؛ اما در بورس کالا با هزینه ۱۷ هزار تومان برای کارمزد، می توانید در هر زمان که خواستید خرید یا فروش را انجام دهید و دیگر مانند بازار درگیر چک یا اقساط نباشید، مسئله ای که همیشه برای هر دو طرف مشکل ایجاد می کرد. دارابی افزود: در بورس کالا چون سپرده گذاری صورت می گیرد پرداخت ها نیز تضمین شده و بر این اساس، طبیعی است که گواهی سکه گران تر از سکه فیزیکی باشد؛ چون مزیت های زیادی به نسبت معاملات نقدی همچون نبود ریسک حمل و نقل، امنیت بالا، هزینه کم، معامله آنلاین و لحظه ای و پرداخت تضمین شده دارد که البته در این عرصه ایرادی وجود داشت که به سبب محدود بودن موجودی خزانه ها در مقابل هجومی که به بازار صورت گرفت، مقدار سکه کافی نبود و همین موجب شد قیمت ها خارج از روال رشد کند و این مشکل هم نهایتاً با افزایش موجودی خزانه ها و هم با ورود بانک مرکزی، قابل حل است.
وی اضافه کرد: باید تلاش نماییم تا ظرفیت خزانه ها بالا برود و بانک مرکزی باید از این مساله استقبال کند که می تواند سکه فیزیکی را با سکه کاغذی عوض کند و بدون ضرب سکه بازار را تنظیم کند. همین کار می تواند نقش مهمی در حفظ ذخایر ما خواهد داشت؛ ضمن اینکه موجب خواهد شد که پول از بازار خارج نشود و تورم را مهار خواهدنمود. عضو انجمن توسعه سرمایه گذاری حرفه ای اظهار داشت: بانک مرکزی باید یک خزانه بسیار بزرگ ایجاد کند و سکه ها را به صورت گواهی دربیاورد تا افراد بتوانند بر طبق این گواهی ها از بانک ها وام بگیرند. بطور قطع این وثیقه بسیار معتبر خواهد بود و چون پشتوانه آن طلا و سکه خواهد بود و می تواند نقش مهمی در به چرخش درآمدن سرمایه های راکد داشته باشد. بانک ها نیز می توانند با این وثیقه ها، طلا خریداری نموده و در اختیار بانک مرکزی قرار دهند. وی ادامه داد: از این گونه سرمایه گذاری ها قبلاً در مورد زعفران و زیره نیز صورت گرفت که شاهد بودیم چقدر پیشرفت خوبی داشتند. به هر حال حضور مردم در بورس اتفاق بسیار خوبی است که موجب توسعه و رونق اقتصادی خواهد شد؛ اما باید برای آموزش آنها نیز اقدام شود؛ در صورتیکه متأسفانه مردم دراین زمینه آموزش کمی دیده اند و خیلی با ارزش ابزارهایی که باید از آن استفاده کنند آشنایی ندارند و این مساله هم آنها را گرفتار مشکل می کند و هم موجب التهاب بازار می شود؟
منبع: زیپو كالا
