زیپو کالا: در صورتیکه آمارها حکایت از وجود معضلاتی در کاهش نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی دارند، شرکت های دانش بنیان در سالهای اخیر توانسته اند در اشتغال زایی فارغ التحصیلان دانشگاهی مؤثر باشند و در همین راستا است که از طرف وزارت علوم سامانه های مختلفی در امتداد اعلام توانمندی ها و نیازهای فناورانه به راه افتاده است تا نیازهای کشور با توان نیروی انسانی متخصص بومی، تامین گردد.
به گزارش زیپو کالا به نقل از ایسنا، شرکت های دانش بنیان، مؤسسات خصوصی یا تعاونی هستند که بمنظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در امتداد گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در زمینه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان (به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط) تشکیل شده اند.
بر این اساس این شرکتها اهدافی نظیر تشویق هیئت علمی دانشگاه ها و واحدهای پژوهشی برای کارهای بیشتر در رفع نیاز جامعه، تجاری سازی یافته های پژوهشی، افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها و واحدهای پژوهشی را دنبال می کنند.
انجام تحقیقات علمی و کاربردی، ارائه خدمات مختلف مشاوره ای یا تخصصی در حوزه های مختلف فنی و تخصصی، توسعه فناوری بوسیله تولید محصولات با فناوری نوین و سطح بالا و نظارت بر تحقیقات پژوهشی، اجرائی و مشاوره ای از زمینه هایی هستند که شرکت های دانش بنیان در آنها فعال می باشند.
همه این ها نشان از آن دارد که شرکت های دانش بنیان، ریشه در آموزش در دانشگاه ها دارند و این شرکتها می توانند در کاهش نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی مؤثر باشند، مشروط بر آنکه هدایت تحصیلی در دانشگاه ها به سمت کارآفرینی باشد.
نمودار زیر بررسی وضعیت اشتغال دانش آموختگان دانشگاه ها را نشان می دهد:
مقایسه میانگین وزنی درصد اشتغال به تفکیک مقطع تحصیلی در کل کشور برمبنای نتایج طرح پایش در سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰
شرکت های دانش بنیان پذیرای ۴۰۰ هزار نفر از فارغ التحصیلان دانشگاهی بوده اند و این شرکتها توانسته اند با استفاده از توان فنی نیروی انسانی متخصص، فروش ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی را در کارنامه خود به ثبت برسانند.
افزایش اشتغال زایی در شرکت های دانش بنیان نیز به زیر ساخت هایی نیاز دارد که با اهمیت ترین عامل آن اتصال جامعه و صنعت با بخش های فناورانه کشور است و برای این منظور علاوه بر تصویب قوانینی برای پشتیبانی از تولید داخل، رساندن نیازهای فناورانه به شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها حائز اهمیت می باشد. بر این اساس تا حالا سامانه های مختلفی برای اعلام نیازهای فناورانه و توانمندی های موجود در کشور به راه افتاده است.
این سامانه ها به وجود آمده تا کاتالیزوری برای توجه به توانمندی های پژوهشگران باشند و بخش های صنعتی نیازهای خودرا پیش از آنکه در خارج از مرزهای کشور جویا باشند، در داخل کشور، طلب کنند. در این شرایط است که می توان موتور فعالیت دانش بنیان ها را در کشور همیشه گرم نگهداری داشت.
نظام ایده ها و نیازها (نان)
هدایت ظرفیت پژوهشی کشور در راستای حل مسائل و رفع نیازهای جامعه و تکمیل زنجیره پژوهش، فناوری و نوآوری و سوق دادن بخش عمده ای از کارهای پژوهشی در راستای رفع نیازها و مشکلات جاری کشور از برنامه های مهم پیشنهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس شورای اسلامی است.
با ایجاد بانک اطلاعاتی متمرکز، زنجیره پژوهش، فناوری و نوآوری تکمیل شده و با هدفمند و نیاز محور کردن بخش مهمی از کارهای پژوهشی درجهت رفع نیازها، کشور در راه توسعه همه جانبه علمی قرار خواهد گرفت.
بر این اساس ایجاد نظام پیشنهادها و یا نظام ایده ها و نیازها و یا به اختصار”نان” با مصوبه “سیاست های ایجاد و ارتقای سکوهای ملی تربیتی، آموزشی، پژوهشی، فناوری و نوآوری” در شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغ آن از طرف رئیس جمهور، افتتاح شد.
این سامانه یکی از ابزارهای قدرتمند جهت ایجاد نظام ملی نوآوری مبتنی بر ایجاد ارتباط مستقیم بین نیازهای جامعه، صنایع خصوصی دولتی و پژوهشگران، شرکت های دانش بنیان و خلاق، پارک های علم و فناوری و مراکز رشد است.
از اهداف اصلی اجرای این طرح علاوه بر کاربردی کردن تحقیقات مراکز علمی برانگیختن احساس مشارکت تمام آحاد کشور و ایجاد طوفان فکری ملی در ساختن ایرانی آباد و توسعه یافته است.
با ایجاد این بانک اطلاعاتی متمرکز زنجیره پژوهش فناوری و نوآوری تکمیل شده و با هدفمند و نیازمحوری کردن بخش مهمی از کارهای پژوهشی در راستای رفع نیازهای کشور در راه توسعه همه جانبه علمی قرار خواهد گرفت؛ در عملیاتی کردن این طرح می توان از فناوری های به روز در زمینه مهندسی نرم افزار، هوش مصنوعی، پایگاه داده، شبکه و امنیت بهره برد.
تا حالا ۶ هزار و ۱۲۹ نیاز و ۵۲۶ ایده در آن ثبت شده است. همه ایده های ثبت شده برمبنای نیازهاست و ایده ای تا حالا بصورت مستقل در این سامانه ثبت نشده است.
پیش تر، سامانه هایی چون “ایران تاپ” (متعلق به وزارت صمت)، “فن بازار” (معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری)، “سمات ملی”، “ساجد” مربوط به دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم و سامانه های دیگری را داشتیم که بصورت جزیره ای عمل می کردند و این سامانه ها حالا در سامانه “نان” یکپارچه شده اند که ذیل شورای عالی “عتف” است.
سامانه تانا
“تانا” یا ” توسعه اکوسیستم نوآوری استانها “، بستری برای توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری هر استان است که طی آن از یک طرف، نیازها و چالش های فناورانه سازمان ها و صنایع استان و از جانب دیگر ظرفیت های فناورانه شرکت های فناور و دانش بنیان شناسایی می شود.
در “تانا”، نیازمندی های فناورانه استان، هم در بخش صنعتی و هم در دستگاه های اجرائی احصا شده و برای حل این نیازها، ظرفیت پژوهشگران، صاحبان ایده، فناوران و شرکت های دانش بنیان بکار گرفته می شود. به این ترتیب، زمینه برای انعقاد قرارداد میان بخش عرضه (محققان و شرکت های دانش بنیان) و بخش تقاضا (صنایع و دستگاه های اجرایی) آماده می شود.
اشخاص حقیقی و حقوقی، فناوران و صاحبان ایده همچون دانشجویان، اساتید دانشگاه، شرکت های دانش بنیان، صاحبان صنایع و شرکت های تولیدی می توانند در این رویداد بزرگ شرکت نمایند.
در قالب این طرح همین طور نمایشگاه های فناورانه، دستاوردهای شرکت های دانش بنیان در استانها به معرض نمایش گذاشته می شود.
سامانه ساتع
از با اهمیت ترین سامانه های فعال کشور در اطلاع رسانی اولویت های پژوهش های کاربردی؛ سامانه ساتع (سامانه اجرائی تقاضا و عرضه پژوهش و فناوری) است که توسط دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات بمنظور بسترسازی و تسهیل اجرای بند (ح) تبصره ۹ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور به راه افتاده است.
هدف از طراحی این سامانه پیوند میان تقاضا و عرضه پژوهش و فناوری و بکارگیری توانمندی های داخلی جهت رفع نیازهای فناورانه کشور است.
فرآیندها و اقدامات مربوط به ثبت اولویت های پژوهشی مشمولین، اعلام فراخوان، دریافت پیشنهادها، ثبت قراردادهای میان شرکتها و نهادهای علمی و پژوهشی، ثبت گزارشات پیشرفت و اختصاص اعتبارات بوسیله این سامانه انجام می گیرد.
برمبنای بند (ح) تبصره (۹) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، شرکت ها، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، موظفند در اجرای تکالیف قانونی مربوط، حداقل ۴۰ درصد از هزینه امور پژوهشی خودرا در مقاطع سه ماهه به میزان ۲۵ درصد به حساب خاصی نزد خزانه داری کل کشور واریز نمایند تا در امتداد حل مسائل و مشکلات خود بوسیله توافق نامه با دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی شامل دولتی، غیردولتی، جهاد دانشگاهی و در قالب طرح های کاربردی، عناوین پایان نامه های تحصیلات تکمیلی، طرح های پسادکتری و طرح های تحقیقاتی دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی غیرشاغل به مصرف برسانند.
این اعتبارات بوسیله اطلاعات درج شده در سامانه ساتع تامین خواهد شد.
سامانه ساجد
“ساجد” یا “سامانـه ارتباط جـامعه و صنـعت با دانشگـاه” با هدف ساماندهی کارهای در رابطه با ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت و تجمیع کارهای ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت در یک سامانه جامع به وجود آمده است.
از قابلیت های این سامانه می توان به پایش فعالیت ها و عملکردهای مختلف توسط دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور، امکان دریافت گزارش های مختلف و متنوع از کارهای ارتباط با جامعه و صنعت و تسهیل در پروسه ارسال گزارش های عملکرد دانشگاه و پژوهشگاه های کشور به وزارت عتف اشاره نمود.
“ساماندهی کارهای در رابطه با ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت”، “امکان دریافت گزارش های مختلف و متنوع از کارهای ارتباط با جامعه و صنعت”، “امکان برقراری ارتباط با سامانه های دیگر در وزارت عتف”، “تجمیع کارهای ارتباط دانشگاه ها با جامعه و صنعت در یک سامانه جامع”، “تسهیل در پروسه ارسال گزارش های عملکرد دانشگاه و پژوهشگاه های کشور به وزارت عتف” و “امکان اضافه کردن ماژول های مورد نیاز هر دانشگاه و پژوهشگاه به سامانه” از امکانات این سامانه به حساب می آید.
گرنت فناوری
طرح گرنت فناوری، با هدف توسعه زیست بوم دانش بنیان و تقویت فناوری و نوآوری در مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری کشور و سوق دادن استادان دانشگاه به فناوری است که تا حالا با همکاری ۲۲ استان و ۲۶ پارک علم و فناوری، ۵ فراخوان گرنت فناوری اجرائی شده است.
این طرح در سال ۹۷ مطرح و بخشنامه اجرائی آن در اسفند ۱۳۹۸ بعد از امضای وزیر وقت، ابلاغ گردید و بخشنامه آن در اسفند ۱۴۰۰، به تأیید وزیر علوم رسید.
گرنت فناوری در سه سرفصل اجرا می شود که شامل این موارد می شود:
گرنت جوانه در زمینه تحصیلات تکمیلی (پایان نامه ارشد و رساله دکتری) و مخاطب آن اعضای هیأت علمی وزارت علوم، وزارت بهداشت، درمان و علوم پزشکی و دانشگاه های غیردولتی است.
گرنت شکوفایی با تمرکز بر تحقیقات دانشگاهی، به عبارت دیگر این گرنت به کارهای اعضای هیأت علمی و پژوهشگران در لابراتوار تحقیقاتی خودشان مربوط می شود.
گرنت رشد؛ این گرنت مشمول دانشگاه ها و مراکز پژوهشی است که مرکز رشد دارند و واحدهای فناور یا شرکت های فناور در مراکز رشد آنها مستقر هستد و شرکت های زایشی را توسعه می دهند.
سامانه دستیار فناوری
در امتداد بهبود توانمندی دانشجویان در زمینه مهارت های در رابطه با کسب وکار و توسعه فردی که بهتر است یک دانشجو در ضمن دوران تحصیل فراگیرد، علاوه بر فراگیری برخی از این مهارت ها ضمن برنامه های دستیاری آموزشی و پژوهشی و خیلی از توانایی ها حین انجام پایان نامه های دانشجویی، لازم است دانشجویان مهارت های در رابطه با کارآفرینی، کار تیمی، دانش تجاری و پیشگامی در عرصه فناوری و نوآوری را آموزش ببینند.
طرح دستیار فناوری با راهبری و هدایت دو نهاد دانشگاه ها و پارک های علم و فناوری در هر استان برنامه ریزی شده است.
این طرح برمبنای هدایت هدفمند آموزه های دانشجویان در امتداد استفاده کاربردی و کسب تجربه عملی جهت شکل گیری دانشگاه جامعه محور، پاسخگو و کارآفرین و ایجاد انگیزه و حس امید و نشاط و القای تفکر آموزش پویا در دانشجویان و با هدف تربیت نیروی متخصص تنظیم و برنامه ریزی شده است. سامانه حاضر با همکاری پارک های علم و فناوری بمنظور تجمیع اجزای این اکوسیستم و ارائه درخواست ها طراحی و به راه افتاده است.
دو سامانه “جان” (مخفف جریان اقتصاد نوین) و “جام” (سامانه جامع آزمایشگاهی) نیز به زودی راه اندازی می شوند.
منبع: زیپو کالا
