زیپو کالا: واردات پوشاک قاچاق به ایران به شکلی این صنعت را زمین گیر کرده که در دهه قبل، ایران که از صادرکنندگان پوشاک محسوب می شد حالا به کشور واردکننده عمده تبدیل گشته است.
به گزارش زیپو کالا به نقل از مهر، اولین بار در سال ۱۳۹۷ بود که دولت در امتداد اصلاحات ارزی و تامین ارز مورد نیاز کالاهای اساسی، واردات ۱۳۳۹ قلم کالا، همچون پوشاک را ممنوع اعلام نمود. این ممنوعیت بااینکه در امتداد پشتیبانی از تولیدکنندگان داخلی اعمال شد اما در عمل منجر به افزایش بی رویه ورود پوشاک قاچاق در قالب های مختلف شده است.
بر همین اساس هم بود که طی سالهای قبل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بارها اعلام نموده برخورد با عرضه کنندگان محرز پوشاک قاچاق را در اولویت برنامه های خود قرار داده است و حتی چند باری هم مبادرت به برگزاری طرح های مختلف برای جمع آوری پوشاک قاچاق و پلمب فروشگاه های متخلف کرد؛ با اینحال هنوز هم در مغازه ها و پاساژهای تهران به آسانی پوشاک قاچاق عرضه می شود به گونه ای که عرضه این کالا بطورکامل محرز بوده و نیاز به کنکاش خاصی هم ندارد.
آنطور که فعالان بازار پوشاک می گویند عمده پوشاک قاچاق وارد شده به کشور از مبادی پاکستان، بنگلادش، چین و… است که اغلب هم بصورت فله ای و کیلویی خریده شده و وارد کشور می شود. حال بازار پوشاک عبدل آباد در اختیار اجناس بنگلادشی، بازار تهران در اختیار چینی ها و مهاباد و سقز بورس پوشاک استوک اروپایی است.
قاچاق پوشاک چقدر است؟
با توجه به این که پوشاک قاچاق در قالب های مختلف خصوصاً بصورت چمدانی وارد کشور می شود و از طرفی دیگر واردات رسمی این کالا نیز ممنوع می باشد، بدین سبب محاسبه گردش تجاری بازار پوشاکِ قاچاق کار چندان راحتی نیست بدین جهت به طور معمول اختلاف تولید داخل و مصرف خانوار ایرانی را حجم غیر تولید داخل یا قاچاق می توان نامید.
تاکنون نیز آمار و ارقام متفاوتی در این خصوص منتشر شده؛ به عنوان نمونه سید شجاع الدین امامی رئوف دبیر انجمن صنایع نساجی ایران ارزش بازار پوشاک در ایران ۹ میلیارد دلار بوده که از این مقدار حدود ۲.۵ تا سه میلیارد دلار سهم قاچاق است ارزش بازار پوشاک در ایران را ۹ میلیارد دلار عنوان کرده که از این مقدار حدود ۲.۵ تا سه میلیارد دلار سهم قاچاق است و بقیه توسط تولیدکنندگان داخلی تامین می شود.
همچنین حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته است که «۶۰ درصد پوشاک کشور و ۷۰ درصد اسباب بازیها قاچاق است.» به روایت او «کانتینرهایی که وارد کشور می شوند، هیچ کدام از ایکس ری رد نمی شوند و اگر بجای پوشاک قاچاق، اسلحه هم وارد کشور شود کسی متوجه نمی شود.»
وقتی ارقامی در این سطح برای پوشاک قاچاق اعلام می شود یعنی وضعیت رقابت در بازار برای تولیدکننده داخلی دشوارتر از آن چیزی است که بتوان تصور کرد؛ تولیدکننده داخلی باید با هزینه بالا، مواد اولیه گران، قطعی های گاه و بیگاه برق و گاز و موارد دیگری مانند کمبود نقدینگی و پوشاک تولید نماید تا روانه بازاری کند که در قبضه پوشاک قاچاق چینی و بنگلادشی قرار گرفته است؛ رقابت نابرابری که در نهایت می تواند منجر به تعطیلی واحد تولیدی و بیکاری کارکنان این بخش منجر شود.
زنگ خطر افزایش تعطیلی بنگاه ها
نکته مهمی که بنظر می رسد مورد غفلت متولیان امر همچون ستاد مبارزه با قاچاق و وزارت صمت قرار گرفته، حجم بالای کارکنان صنعت و صنف پوشاک است؛ طبق آمار رسمی هم اکنون در عرصه صنعت پوشاک حداقل ۱۲۰ هزار واحد صنفی تولیدی در سراسر کشور ثبت شده و هزار واحد صنعتی تولیدی در این زمینه فعال اند. همین طور حدود ۲۵۰ هزار واحد صنفی توزیعی هم در کشور فعالیت دارند و بطور کلی حدود ۲ تا ۲.۵ میلیون نفر (آمار ثبت شده رسمی برمبنای واحدهای رسمی تولید) در صنعت پوشاک کشور مشغول به کارند.
خانوار ایرانی در سال ۱۴۰۰ معادل ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در سال هزینه پوشاک می کرده که ۷ درصد سبد خانوار را به خود اختصاص می داد. در سال ۱۴۰۱، این عدد به ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده که معادل ۵ درصد سبد خانوار در آن سال بود و این به مدلول افت حدودا ۳۰ درصدی در سبد خانوار است که نشان میدهد مردم قدرت خریدشان در حوزه پوشاک پایین آمده است.
بنابراین نه فقط قدرت خرید مردم در خرید پوشاک پایین آمده بلکه به سبب قیمت پایین تر اجناس قاچاق نسبت به اجناس داخلی، تمایل مردم برای خرید پوشاک خارجی بیش از قبل شده است.
در واقع با گشت و گذاری در بازار مشخص می شود که دیگر کیفیت و نوع دوخت پوشاک برای اغلب مصرف کنندگان اهمیتی ندارد بلکه قیمت این کالا در اولویت قرار گرفته که به سبب نرخ پایین تر پوشاک قاچاق، مصرف کننده نیز مبادرت به خرید این کالا می کند.
اگر قرار باشد وضعیت عرضه پوشاک قاچاق به همین شکل ادامه یابد قاعدتاً در آینده ای نزدیک شاهد تعدیل گسترده نیروی کار در بخش تولید پوشاک ایرانی خواهیم بود چونکه تولیدکننده ایرانی مجبور است با هزینه بالا کالا تولید و روانه بازار کند اما در مقابل باید در یک وضعیت نابرابر با اجناس قاچاق ارزان رقابت کند.
فوران استوک!
موضوع دیگری که از حدودا سه سال پیش در بازار پوشاک ایران به شکل گسترده مشاهده می شود استوک فروشی است؛ در این رابطه مجید افتخاری عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک با اعلان اینکه کالای استوک توان رقابت را از تولیدکنندگان سلب می کند، به مهر اظهار داشت: ازآنجایی که این کالاها که بصورت کیلویی وارد می شوند و هیچ نظارتی روی آنان صورت نمی گیرد، توان رقابت از تولیدکنندگان داخلی را به سبب این که با یک دهم قیمت واقعی خریداری می شوند از بین می برد.
به گفته او، این اتفاق نه فقط توان رقابت برای تولیدکنندگان داخلی را از بین می برد، بلکه در کشورهای مبدأ نیز نمی توان با کالای استوک که بصورت کیلویی وارد می شود، رقابت کرد.
این فعال صنعت پوشاک اضافه کرد: اگر پوشاک استوک در هر کشوری غیر از ایران نیز عرضه شوند، صنعت تولید پوشاک در آن کشور نابود خواهد شد؛ بدین سبب باید عرضه این نوع پوشاک، جرم تلقی و مجازات کیفری برای آن درنظر گرفته شود. از طرفی این کالاها در هیچ جای دنیا اجازه عرضه ندارند؛ درحالی که این پوشاک معیوب و غیربهداشتی، در ایران بدون هیچ مشکلی به فروش می رسند.
افتخاری اشاره کرد: هم اکنون بازار از دست خیلی از تولیدکنندگان خارج شده است و بحث پوشاک قاچاق اغلب بصورت خرد انجام می گیرد، نمی توان اظهار داشت که از کدام جریان و مسیر وارد می شود هم اکنون بازار از دست خیلی از تولیدکنندگان خارج شده است و بحث پوشاک قاچاق اغلب بصورت خرد انجام می گیرد، نمی توان اظهار داشت که از کدام جریان و مسیر وارد می شود. از طرفی مجاری ورودی به کشور آن قدر زیاد است که به آسانی قابل کنترل نیستند. قسمتی از مبانی ورود کالا مربوط به مناطق آزاد و بخش دیگر آن بحث ورود کالای مسافری است. همین طور هم اکنون بوسیله سایت های فروش آنلاین کشور ترکیه می توانید کالا سفارش دهید و بوسیله پست ظرف ۴ تا ۵ روز درب منزل تحویل بگیرید.
از سویی دیگر نیز آنطور که اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک در ایران در سایت خود عنوان کرده است، هم اکنون پوشاک قاچاق یک سوم حجم بازار را به خود اختصاص داده که ۹۰ درصد آن شامل کالای استوک و معیوب است که با قیمت پایین وارد می شوند و استانداردهای لازم را ندارند. این کالاها ممکنست سال ها در انبارها مانده و در کشور مبدأ به بهایی اندک خریداری شده باشند.
شب عیدی که برای تولیدکنندگان شب عید نیست!
این وضعیت آشفته بازار پوشاک کشور در حالیست که تولیدکننده داخلی که تمام سال منتظر شب عید است تا نقدینگی لازم را به دست آورد، باید در یک بازار نابرابر کالاهای خودرا عرضه کند؛ آنطور که فعالان بازار پوشاک می گویند وضعیت فروش پوشاک ایرانی در رقابت با پوشاک قاچاق هر سال دشوارتر شده و امسال که نزدیک شب عید هم هستیم بازار فروش پوشاک ایرانی رونق خاصی ندارد.
به گفته فعالان صنعت پوشاک، نبود نظارت در سطح عرضه و فروش کالاهای قاچاق چه نو و چه دست دوم باعث شده که تولیدکننده ایرانی امکان رقابت با آنها را نداشته باشد و سهم تولید کنندگان از بازار داخلی به شدت افت کند.
آنطور که فعالان این بازار می گویند « تولید کنندگان پوشاک، شب عید سال قبل وضعیت به نسبت بهتری داشتند، اما امسال تابستان و زمستان خوبی نداشتند و حالا هم وارد بازار شب عید شدند که این بازار هم بدتر از بازار زمستان است.»
واردات، تولید را زمین می زند یا قاچاق؟
نکته مهم آنکه ممنوعیت ورود پوشاک که از سال ۱۳۹۷ اجرا شد به هیچ وجه نتوانست نقطه عطفی برای بهبود شرایط تولید پوشاک ایرانی باشد و طبق گفته تولیدکنندگان، نتوانست نقش ویژه ای در افزایش تولید داشته باشد چونکه در سالیانی که شاهد ممنوعیت واردات نبودیم، تنها ۶۰ میلیون دلار پوشاک وارد کشور می شد.
بنابراین حتی در زمانی که واردات آزاد بود شاهد واردات غیررسمی یا همان قاچاق البسه به کشور بودیم چونکه هیچ وقت نظارت و سیاستگذاری خاصی برای روبرو شدن با عرضه پوشاک قاچاق در کشور صورت نگرفته است.
این در حالیست که تولیدکنندگان داخلی، پوشاک خودرا با رعایت تمامی قوانین یعنی پرداخت حقوق و دستمزد، بیمه، مالیات و غیره عرضه می کنند؛ اما طرف مقابل، کالاهای استوک را با یک دهم قیمت خریداری و با دور زدن قوانینی نظیر مالیات، به فروش می رساند و تولیدکننده داخلی را بصورت کامل از میدان به در می کند.
افتخاری در این خصوص نیز می گوید: ایراد مواد اولیه، از مد افتادنی یا خارج از فصل بودن در پوشاک استوک وجود دارد، همین طور به جهت کنترل کیفیت در واحدهای تولید، پوشاکی که آزمون فوق را با موفقیت طی نمی کنند، از چرخه عرضه خارج می شوند، همین مورد سبب شده که پوشاک بی ارزشِ استوک بصورت کیلویی به فروش برسد. این در حالیست که کشور ما در صنعت پوشاک توان رقابت با خیلی از برندهای مطرح دنیا را دارد؛ اما با واردات پوشاک معیوب و استوک، به سبب قیمت بسیار پایین، توانِ رقابتی پوشاک باکیفیتِ داخلی در مقابل پوشاک دست دوم، معیوب و غیربهداشتی از بین خواهد رفت.
به گفته او، واردات پوشاک استوک از مسیرهای مختلفی صورت می گیرد، به عنوان نمونه البسه از مرز پاکستان و سیستان و بلوچستان، پوشاک بنگلادشی بصورت دریایی از امارات، «تاناکورا» و رده خارج از سنندج و پوشاک استوک اروپایی از آذربایجان غربی به ایران قاچاق می شوند.
لزوم بستن حفره های ورود غیرقانونی پوشاک
به گزارش زیپو کالا به نقل از مهر، تعدادی از آمارها نشان میدهد که هر یک میلیارد دلار واردات قاچاق به کشور سبب نابودی و بسته شدن بالاتر از ۱۰۰ هزار فرصت شغلی می شود و وقتی میزان واردات سالانه پوشاک قاچاق ۲ تا ۳ میلیارد دلار برآورد می شود باید منتظر اتفاقات ناگواری در بخش اشتغال صنعت پوشاک باشیم؛ این در حالیست که اگر نیاز پوشاک کشور بوسیله تولید داخل تامین شود علاوه بر افرادی که هم اکنون دراین خصوص شاغل هستند، دست کم یک میلیون نفر دیگر نیز در صنعت پوشاک مشغول بکار می شوند.
در مجموع باید اظهار داشت که واردات پوشاک قاچاق به ایران به شکلی این صنعت را زمین گیر کرده است که در دهه قبل ایران که از صادرکنندگان پوشاک محسوب می شد، حالا تبدیل به کشور واردکننده عمده شده است. بگفته کارشناسان، نیازمند بستن حفره های ورود غیرقانونی پوشاک هستیم و برخی قوانین تجاری هم نیازمند اصلاح به سود تولید داخلی هستند.
فعالان صنعت پوشاک تأکید دارند که برای حل معضل چرخه عرضه پوشاک قاچاق، باید تمامی نهادهای حاکمیتی وارد شوند، درحقیقت فارغ از کنترل نقاط ورودی کالا، باید در سطح عرضه (بازار و درعین حال فضای مجازی) نیز بازرسی دقیق و مستمر صورت گیرد.
منبع: zipokala.ir
